ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈႏွင့္ ကာဘြန္ဓါတ္မ်ား ေလထုအတြင္းမ်ားျပားလာမႈကို ကာကြယ္ရန္ အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေရကာတာတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႔ကုမၸဏီမ်ား အေနျဖင့္ ျမန္မာနိူင္ငံတြင္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကရန္ ျမန္မာနိူင္ငံ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႕မွ ယေန႕ ကမာၻသဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္မ်ားေန႕ တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ျမန္မာနိူင္ငံသည္ ေရကာတာမ်ားမတည္ေဆာက္မီ ၁၉၉၀ မွ ၂၀၀၅ ခုနွစ္တြင္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ၁၈ ရာခိုင္ နူန္းရွိျပီး ကမာၻတြင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေနသည္ဟု ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕နွင့္ သယံဇာတ အရင္းျမစ္မ်ား အလြန္ကြၽံသံုးစဲြျခင္းေၾကာင့္ သမိုင္း၀င္အေမြနွစ္မ်ားဆံုးရံူးျပီး သ ဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္လာနိူူင္သည္ဟု ကိုေအာင္ငဲက ေျပာသည္။
“ေရကာတာ တည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ေရလႊမ္းမိုးမႈခံရမယ္။ ေရကာတာ ေဆာက္မယ့္ေဒသမွာ သစ္ ေတာ ေတာ္ေတာ္ကို အရွိန္ဟုန္ျမင့္ျမင့္မားမား ခုတ္ထြင္းထားတာရွိတယ္။က်ေနာ္တို႕လူထုက အစိုးရ ခ်ေပးတဲ့ တရား၀င္သစ္ကြင္းေတြမွာ သူတို႕အိမ္သံုးဖို႕ေတာင္ သူတို႕၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ပိုင္ခြင့္မရွိဘူး။ သူတို႕မွီခိုရတဲ့ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ႕လုပ္ကိုင္စားေသာက္မႈလည္း အမ်ားၾကီး အခက္ ခဲၾကံဳတာ ျပန္ေတြ႕ရတယ္။ သစ္ေတာခုတ္ထြင္းလို႕ ေဒသခံလူထုေတြလည္း သဘာ၀ေလထု ညစ္ညမ္း ဒဏ္ကို ခံရတယ္။”
ေရကာတာတည္ေဆာက္ျခင္းေၾကာင့္ က်န္ရွိသစ္ပင္ငယ္မ်ား ေရေအာင္တြင္း ေဆြးပုတ္သြားသည္႕သစ္ပင္စိမ္းမွ မီသိမ္းဓါတ္မ်ား ထြက္ေပၚလာနိူင္သည္။ သစ္ေတာမ်ားခုတ္ထြင္ မီးရိႈ႕ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္နွင့္ မီသိမ္းဓါတ္မ်ား ေပါင္းစည္းျခင္းျဖင့္ ကမာၻ႕ပူေႏြးမႈကို အရိွန္္ျမင့္မားေစသည္။ ကမာၻအပူရွိန္ ျမင့္မားမႈ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္ ျမန္မာျပည္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈေၾကာင့္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ အျဖစ္ ထို ျပသာနာမ်ားကို တိုးပြားေစသည္ဟုလည္း ၄င္းမွ ေျပာသည္။
သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္အဖြဲ႔မ်ားက မၾကာမီက တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ နာဂစ္မုန္တိုင္းသည္ပင္လ်င္ သဘာ၀ ပတ္၀န္း က်င္ ပ်က္စီးမႈ၏ အက်ဳိးဆက္ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။
Friday, June 6, 2008
ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီမ်ားအား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ သဘာ၀ အဖြဲ႔မ်ား ပန္ၾကား (NMG)
မန္းသဘင္သည္မ်ား အလွဴပြဲ စႏိုင္ၿပီ (NMG)
ရက္ေရႊ႔ဆိုင္းရန္ညႊန္ၾကားခံခဲ့ရသည့္ မႏၱေလးလူရႊင္ေတာ္မ်ား၏ နာဂစ္(စ္)ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အလွဴ ေငြ ေကာက္ခံမွဳကို ယမန္ေန႕ ေမလ(၄)ရက္ေန႔တြင္ စတင္ႏိုင္ျပီျဖစ္သည္။
မႏၱေလးျမိဳ့ရွိ လူရႊင္ေတာ္မ်ား၊ ဆိုင္းဆရာ၊ ဘိသိက္ဆရာနွင့္ အျငိမ့္မင္းသမီးမ်ားက ျမိဳ႔တြင္းတြင္ ကားမ်ားႏွင့္ လွည့္လည္ေဖ်ာ္ေျဖ အလွဴခံႀကသည္ ဟု လူရႊင္ေတာ္ ဦးလူေမာ္က ေျပာသည္။
“သီခ်င္းေတြ၊ ဟာသေတြေရာဗ်ာ။ အစုံပဲခင္ဗ်ာ၊ အစုံပဲ။ လူေတြကလည္းစိတ္၀င္စားတယ္ခင္မ်ာ့။ ကားေရွ့မွာလည္း လူရႊင္ေတာ္ေတြက ေတာင္ရွည္ပုဆိုးေတြနဲ႔၊ လူရႊင္ေတာ္ေခါင္းေပါင္းနဲ႔၊ ေနာက္ မင္းသမီးေတြကလည္း ဖလားကိုင္၊ အဲလို တတန္းႀကီးသြားတာခင္မ်ာ့။”
အလွဴေေငြေကာက္ခံမွဳကို ယခုလ (၄)ရက္ေန႔မွ (၈) ရက္ေန႔ထိ ငါးရက္တိုင္တိုင္ေကာက္ခံသြားမည္ျဖစ္ျပီး ယမန္ ေန႔ က ပထမဦးဆုံးရက္အျဖစ္ ေကာက္ခံ ရရွိေငြမွာ သိန္းႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သည္ဟု လူရႊင္ေတာ္ ဦးလူေမာ္က ေျပာ သည္။
မႏၱေလးျမိဳ့ခံတဦးကလည္း “ကယ္တင္ျခင္းသည္ မြန္ျမတ္၏။ ကူညီျခင္းသည္ ေႏြးေထြး၏။ စာနာျခင္း သည္ အရာရာကို လွပေစ၏။” ဆိုသည့္ စာတမ္းပါသည့္ လက္ကမ္းေႀကျငာမ်ားကို ေ၀ငွေပးသည္ဟု ေျပာ သည္။
ေကာက္ခံရရွိသည့္ အလွဴေငြမ်ားကိုလည္း ဒုကၡသည္မ်ားလက္ထဲသို႔ သဘင္ပညာရွင္မ်ား ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ ေပးအပ္မည္ျဖစ္သည္။
“ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် သြားေပးမွာ၊ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က်၊ အႀကမ္းအားျဖင့္ ပါပါေလး ပါမယ္။ လူရႊင္ ေတာ္ ဂ်ာေအးပါမယ္။ ခ်စ္စရာပါမယ္။ ေနာက္ သဘင္အစည္းအရုံး၀င္ ဥကၠဌလား၊ အတြင္းေရးမွဴး လား လူရႊင္ေတာ္ ဦးေက်ာ္ႀကားပါမယ္။ ေနာက္ အဓိက အေရးအႀကီးဆုံးက တီးလုံးတိုက္၊ အပင္ပန္း ခံ၊ လူအရွဳပ္ခံတဲ့ က်ြန္ေတာ္တို႔ ဆိုင္းဆရာ ဂီတႀကယ္ေလး စိန္ဓူ၀ံပါမယ္ေပါ့ဗ်ာ။”
အနုပညာသမားဆုိသည္မွာ ပရိသတ္ကခ်စ္မွ၊ ပရိသတ္ကအားေပးမွ ထမင္းတလုတ္ စားရျခင္းျဖစ္ေႀကာင္း၊ ယခု အခ်ိန္တြင္ ျပည္သူကိုျပန္၍ ေက်းဇူးဆပ္ရမည့္ အခ်ိန္ ေရာက္ျပီျဖစ္ေသာေႀကာင့္ မိမိတို႔က အပင္ပန္းခံေန ျခင္းျဖစ္သည္ ဟု အလွဴေငြ ေကာက္ခံရျခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ကို လူရႊင္ေတာ္ဦးလူေမာ္က ရွင္းျပသည္။
ယခင္က ေမလ(၂၉)ရက္ေန႔တြင္ အလွဴဳေငြ ေကာက္ခံမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း သဘင္အစည္းအရုံးမွ ေမလ(၄) ရက္ေန႔သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ေစခဲ့ေသာေႀကာင့္ ယမန္ေန႔မွစတင္ျပီး အလွဴေငြေကာက္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ေမလ(၂)ရက္ေန႔တြင္ စတင္တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္(စ္) မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည္မွာ တစ္လ ေက်ာ္ျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အလွဴရွင္မ်ား ဆက္လက္ လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ေထာင္တြင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား က်န္းမာေရးစိုးရိမ္ရ (Yoma3)
နာဂစ္မုန္တိုင္းအလြန္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား က်န္းမာေရးအေျခအေန မ်ား ဆိုးရြားေနလွ်က္ရွိၿပီး ထိေရာက္သည့္ ေဆး၀ါးကုသေပးျခင္း မရွိေၾကာင္းသိရသည္။
အင္းစိန္ေထာင္တြင္း အက်ဥ္းသားမ်ားအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း(AAPP) က ယေန႔ ေန႔စြဲျဖင့္ သတင္းထုတ္ျပန္ေၾကညာ လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားက ႏိုင္ငံတကာၾကက္ေျခနီေကာ္မတီ (ICRC) မွေပးသည့္ ဆန္မ်ားကို (၃) ရက္သာေကၽြးခဲ့ၿပီးေနာက္ မုန္တုိင္းတိုက္ခတ္စဥ္က မိုးေရစုိထားသည့္ ဆန္ေဟာင္းမ်ားကုိ ေကၽြး ေနသည့္အတြက္ အက်ဥ္းသားမ်ားမွာ က်န္းမာေရးအေျခအေနမ်ား ဆိုးရြားလာၿပီး ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေနျခင္းျဖစ္သည္။
စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားဘက္မွ ထိေရာက္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ားကုသေပးျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ၀မ္းေလ်ာျခင္း၊ ၀မ္းကိုက္ျခင္း၊ မူးေ၀ေအာ့အန္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္ အဖုအပိန္႔မ်ားထြက္ျခင္း၊ အစာအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ တိုက္ဖိုက္(အူေရာင္ငန္းဖ်ား)ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေနလွ်က္ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ အေျခအေနမွာ ပိုမိုဆိုးရြားေနသည္။
အဆိုပါ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ (AAPP) အတြင္းေရးမွဴး ကိုတိတ္ႏိုင္က “ဒီလိုမေကာင္း တဲ့ ဆန္ေတြကိုသာ ဆက္ေကၽြးေနမယ္ဆိုရင္ ဒီအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးဟာ အသက္ အႏၱရာယ္ကို စိုးရိမ္ရတယ္၊ သက္ဆိုင္ရာက အခ်ိန္မီေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိဘူးဆိုရင္ ကူးစက္ ေရာဂါေတြ ျပန္႔ပြားသြားမွာျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ထို႔အျပင္ စက္တင္ဘာလူထုလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဒီဇင္ဘာ (၁၄) ရက္ေန႔အတြင္းက ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည့္ ကိုမ်ဳိးရန္ေနာင္သိန္းသည္ စစ္ေၾကာေရးတြင္ ႏွိပ္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဒဏ္ရာ မ်ားအျပင္းအထန္ ရရွိထားၿပီး ေထာင္တြင္း၌လည္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ မသင့္မျမတ္ျဖစ္ရာမွ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ေနသည့္ဟုဆိုကာ အ႐ူးတိုက္သို႔ ပို႔ထားသျဖင့္ ယခု ေထာင္၀င္စာေတြ႔ သည့္အခ်ိန္တြင္ အေဖာ္ႏွင့္တြဲကာ ထြက္ေတြ႔ေနရသည္။
ထို႔အျပင္ အေမရိကန္သံ႐ံုးေရွ႕တြင္ တကိုယ္ေတာ္ဆႏၵျပခဲ့သည့္ ဦးအုန္းသန္းကုိ အင္းစိန္ေထာင္၊ မႏၱေလးေထာင္၊ ကေလးေထာင္တို႔မွတဆင့္ ငွက္ဖ်ားေပါသည့္ ခႏၱီးေထာင္သို႔ တသက္တကၽြန္းျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္၍ ပို႔ထားသျဖင့္ ယခုအခါ ငွက္ဖ်ားပိုး ဦးေႏွာက္တြင္းသို႔ ေရာက္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
“အက်ဥ္းသားေတြကို မိသားစုနဲ႔ အနီးဆံုးေထာင္မွာ ထားရမယ္ဆိုတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္လက္စဲြ ဥပေဒအတိုင္း က်င့္သံုးဖို႔လိုတယ္၊ ဒါမွသာ မိသားစုေတြနဲ႔အလြယ္တကူ ဆက္သြယ္ႏိုင္ၿပီး လို အပ္တဲ့ အကူညီေတြလုပ္ေပးႏိုင္မွာ” ဟု ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း အတြင္းေရးမွဴးကိုတိတ္ႏိုင္က ဆက္လက္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဦးအုန္းသန္းယခုကဲ့သို႔ က်န္းမာေရးထိခိုက္ခ်ိန္တြင္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေထာင္၀င္စာေတြ႔ရန္ မလိုပဲ လိုအပ္သည့္ ေငြလြဲလိုက္ရန္ မိသားစုထံမွာၾကားသည့္ ဦးအုန္းသန္းကိုယ္တိုင္ ေရးသား ထားသည့္ပုံစံတူ ေၾကးနန္းအတုတေစာင္ အားေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု မိသားစု၀င္မ်ားကေျပာဆိုသည္။
အဆုိပါေၾကးနန္းစာရသည့္အခ်ိန္တြင္ မိသားစုအေနျဖင့္ ဦးအုန္းသန္းအားခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည့္ ခႏၱီးေထာင္သို႔ လိုက္သြားခဲ့ၿပီး အေသးစိတ္အေျခအေနမ်ားကို ထပ္မံမသိရွိရေသးေၾကာင္း ကိုတိတ္ႏုိင္က ဆက္လက္ေျပာဆိုသြားခဲ့သည္။
အေရွ႔ေတာင္အာရွမွ ကူညီေရးအဖဲြ႔မ်ား မုန္တုိင္းထိေဒသသုိ႔ သြားခြင့္ရၿပီ (Moeaka)
အေရွ႔ေတာင္အာရွမွ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးကြ်မ္းက်င္သူမ်ားသည္ မုန္တုိင္းေၾကာင့္ပ်က္စီးထိခုိက္မႈမ်ားကုိ သြားေရာက္ေလ့လာရန္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသသုိ႔ ယေန႔သြားေရာက္ခ့ဲသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ကူညီေရးပစၥည္းတင္ အေမရိကန္သေဘၤာမ်ားမွာ စစ္အစုိးရက လက္မခံသျဖင့္ ျမန္မာ့ေရျပင္အနီးမွ ျပန္လည္ဆုတ္ခြာသြားသည္။
လူတစ္သိန္းေက်ာ္ ေသေၾက၊ ေပ်ာက္ဆုံးခ့ဲသည့္ မုန္တုိင္းအၿပီး ငါးပတ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ အာဆီယံ အေရွ႔ေတာင္အာရွအသင္း ႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႔တုိ႔၏ အေရးေပၚေလ့လာေရး ပူးေပါင္းအဖဲြ႔သည္ လပြတၱာ၊ ဖ်ာပုံၿမိဳ႔မ်ားသုိ႔ ရဟတ္ယာဥ္ျဖင့္ သြားေရာက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
အဖဲြ႔တြင္ ကြ်မ္းက်င္သူေပါင္း ၂၀၀ ၀န္းက်င္ ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ရြာလုံးကြ်တ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေသာ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ အတြင္းပုိင္းေဒသမ်ားသုိ႔ ေနာက္ပုိင္းတြင္ သြားေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဆူရင္ပစ္ဆူ၀မ္၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
လူတစ္သန္း၀န္းက်င္ အငတ္ေဘးေတြ႔ေနၿပီး၊ အုိးအိမ္မ့ဲမ်ား ႏုိင္ငံတကာအကူအညီ မရေသးဟု ကုလအဖဲြ႔က ဆုိေသာ္လည္း ယခု ပူးေပါင္းအဖဲြ႔၏ေတြ႔ရိွခ်က္မ်ားကုိ ေရွ႔လလယ္အထိ အစီရင္ခံမည္မဟုတ္ေပ။ ျမန္မာစစ္အာဏာပုိင္တုိ႔က ကူညီေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ့ဲပါသလားဟူေသာ ေမးခြန္းကုိ ပူးေပါင္းအဖဲြ႔အရာရိွတစ္ဦးက “ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ မထိခုိက္ေအာင္ ဘယ္လုိ ေျဖရမွာပါလိမ့္” ဟု ျပန္လည္တုန္႔ျပန္သည္။
ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖဲြ႔၏ ရဟတ္ယာဥ္ ဆယ္စီးကုိ ပစၥည္းျဖန္႔ေ၀ခြင့္ ျပဳထားသည္ဟု ဆုိေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ ပ်ံသန္းေနသည္မွာ တစ္စီးသာ ရိွသည္။ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာမ်ားျဖင့္ ကူညီျခင္းကို စစ္အုပ္စုက ျငင္းပယ္ခ့ဲသည္။
ႏုိင္ငံတကာ ကူညီေရး ၀န္ထမ္းမ်ား ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသသုိ႔ခ်ည္းကပ္ေရးအတြက္ လြန္ခ့ဲသည့္ ႏွစ္ပတ္က စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ (ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)သန္းေရႊ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ထြက္ေပၚလာေသာ္လည္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္ ခက္ခဲဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာအဖဲြ႔မ်ားက ဆုိသည္။
အာဆီယံအဖဲြ႔၏ ကူညီေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိမူ စစ္အစုိးရက သေဘာတူခြင့္ျပဳခ့ဲေၾကာင္း အာဆီယံအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ဆုိသည္။ ျမန္မာအစုိးရ၊ ကုလသမဂၢ၊ အာဆီယံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္ ေနာက္ႏွစ္ပတ္အတြင္း လႈပ္ရွားမႈမ်ားမွာ အေရးပါလွေၾကာင္း အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္က ေျပာသည္။
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသမွ လူ ၄၀၀၀ ေနထုိင္ခ့ဲေသာ ကမ္းပါး(Kan Phar)ေက်းရြာတြင္ လူ ၈၀၀ သာ အသက္ရွင္ က်န္ရစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာကူညီမႈအဖဲြ႔CARE၏ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ခံ Jon Mitchell က ရွင္းျပသည္။
“သူတုိ႔ေတြ ဘာေတြမ်ား စားေသာက္ၿပီး အသက္ရွင္ေနသလဲလုိ႔ ေမးၾကည့္မိတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႔ လယ္ေျမေတြ စုိက္ခင္းေတြ အားလုံး ပ်က္ကုန္ၿပီေလ။ သူတုိ႔ ေျပာတာက အုန္္းသီးေတြ ရွာစားတယ္ တ့ဲ။ ၿပီးေတာ့ ေရစုိလုိ႔ ပ်က္စီးကုန္တ့ဲ ဆန္ေတြကုိ ခ်က္စားတယ္ တ့ဲ။”
ျပင္သစ္စစ္သေဘၤာကဆန္မ်ား ျမန္မာျပည္ကိုလႊဲေျပာင္း (VOA)
မုန္တိုင္းဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကုလသမဂၢဘက္က ကူညီေဆာင္ရြက္မႈေတြထဲက ေနာက္ဆံုးတိုးတက္မႈတခ်ဳိ႕နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေန႔က ကုလသမဂၢမွာက်င္းပတဲ့ ပံုမွန္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မီရဲွ မြန္းတပ္စ္ (Michelle Montas) က မုန္တိုင္းေဒသ သံုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ရိကၡာေထာက္ပံ့ေရးေတြ သိသိသာသာ ရွိလာေနပါၿပီ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရက အ၀င္မခံလို႔ ျပန္လွည့္ထြက္ခဲ့ရတဲ့ ျပင္သစ္ေရတပ္သေဘၤာက ဆန္ေတြလည္း ျမန္မာျပည္ကိုပို႔ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ဦးေက်ာ္ေအာင္လြင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
“WFP ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္အရ အခုရက္ပိုင္းေတြအတြင္းအထူးသျဖင့္ လပြတၱာ၊ ဘိုကေလးနဲ႔ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ စားေရရိကၡာေတြျဖန္႔ေ၀ဖို႔ တိုးျမႇင့္စီစဥ္ထားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ကူညီေရး NGO အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ လုပ္ေနတာပါ။ ရဟတ္ယာဥ္တစီးကလည္း ရန္ကုန္နဲ႔ လပြတၱာအၾကား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးေတြလုပ္ေနတာ ၄ ရက္ရွိေနပါၿပီ။ သြားလာေရးခက္ခဲတဲ့ ေနရာေတြကို ရိကၡာပစၥည္းေတြ ပို႔ေဆာင္ေနတာပါ။ ရဟတ္ယာဥ္ေနာက္ထပ္ ၅ စီး ဒီကေန႔ပဲ ျမန္မာျပည္ကို ေရာက္လာပါလိမ့္မယ္။ တျခားရဟတ္ယာဥ္ေတြလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ကေန ျမန္မာျပည္ကိုသြားဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။
“ ျမန္မာစစ္အစိုးရက လာခြင့္မေပးလို႔ ျပန္လွည့္ထြက္ခဲ့ရတဲ့ ျပင္သစ္ ေရတပ္သေဘၤာဟာ မေန႔ကပဲ အေကာက္ခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ရလို႔ ဆန္တန္ခ်ိန္ ၄၀၀ကို ထိုင္းႏိုင္ငံ ဖူးခက္ကမ္းေျခမွာ WFP ကုန္တင္ေလယာဥ္ဆီကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ပါၿပီ။ ဒီကေန႔ပဲ ရန္ကုန္ကိုေရာက္မွာပါ။” လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မီရဲွ မြန္းတပ္စ္က ျမန္မာျပည္က မုန္တုိင္းေဒသကူညီေရး တုိးတက္လာမႈ အေျခအေနတခ်ဳိ႕ကို ရွင္းျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
မေရရာေသးသည့္ ဖ်ာပုံ လယ္ယာလုပ္ငန္း (The Irrawaddy)
နာဂစ္ ဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ ဖ်ာပုံၿမိဳ႕က ဆန္စက္ တစက္ (ဓာတ္ပံု - မိုးေအာင္တင္)နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္း ဒဏ္သင့္ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ ဧရာ၀တီတိုင္း ဖ်ာပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေလေဘးဒုကၡသည္ လယ္သမားမ်ား သည္ မ်ိဳးစပါးႏွင့္ လယ္လုပ္ကိရိယာမ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ားျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ယခုႏွစ္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္ရန္ မေသခ်ာေၾကာင္း လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားက ေျပာသည္။
အဆိုပါ ဖ်ာပုံၿမိ္ဳ႕နယ္ရွိ ေလေဘးဒုကၡသည္ လယ္သမားတခ်ိဳ႕က ၎တို႔၏ လယ္ယာေျမမ်ားကို တတ္အားသေ႐ြ႕ ထြန္ယက္ ထားေသာ္လည္း မ်ိဳးစပါး မရွိသည့္အခက္အခဲေၾကာင့္ လုပ္ငန္းဆက္လက္ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ ေန ရသည္ဟု ေဒသခံ လယ္သမားမ်ားက ေျပာျပသည္။
လယ္တခ်ိဳ႕တဝက္ ထြန္ထားၿပီးေသာ ဖ်ာပုံၿမိဳ႕က လယ္သမား တဦးက“က်ေနာ္တို႔လုပ္ငန္းက အခ်ိန္နဲ႔လုပ္ရတာ။ အခ်ိန္ လြန္သြားရင္ဘာမွလုပ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ ေပးစရာရွိလည္းျမန္ျမန္ေပးလိုက္ေပါ့။ အသံေတြေတာ့ မ်ိဳးစံုၾကားေနရတာပဲ။ ဘာမွလဲျဖစ္မလာဘူး”ဟု ဆုိသည္။
သက္ဆိုင္ရာ မ.ယ.က အာဏာပိုင္ အဖဲြ႕မ်ားအေနႏွင့္ လယ္သမားမ်ားထံမွ ပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈစာရင္းေကာက္ယူထား ေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္ထိကူညီေထာက္ပံ့မႈ တစံုတရာ မရေသးေၾကာင္းလည္း လယ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။
“စာရင္းေတြေတာ့ေကာက္ထားတယ္။ ခုခ်ိန္ထိေတာ့ဘာမွမရေသးဘူး။ က်မတို႔မွာက လယ္လုပ္ကိရိယာေတြ ဘာမွမရွိ ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးရဖို႔မ်ားတယ္လို႔ ဟိုတေန႔ကေတာ့ေျပာသံၾကားတယ္”ဟု ဖ်ာပံုၿမိဳ႕ သမိန္ေထာ ေက်းရြာရွိ လယ္အလုပ္သမ တဦးက ဆိုသည္။
စက္ကိရိယာမ်ား ေထာက္ပံ့ကူညီမည္ဆိုပါက အစိုးရ စက္မႈလယ္ယာထုတ္မ်ားကို မသုံးလိုေၾကာင္း၊ စက္မႈ လယ္ယာထုတ္ ပစၥည္းမ်ားသည္ အပ်က္ျပန္ေသာေၾကာင့္ လုပ္ငန္းမတြင္က်ယ္ေၾကာင္း၊ လယ္ထြန္စက္မ်ား ကူညီမည္ ဆိုပါကလည္း စက္သုံးဆီ အခက္အခဲရွိ၍ စက္သုံးဆီပါ ေထာက္ပံ့ပါမွ လုပ္ငန္းအဆင္ေျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း လယ္သမားမ်ားက ေျပာဆိုသည္။
“မႏွစ္က စက္မႈလယ္ယာကထုတ္တဲ့ စက္ ၁၂ လံုး၀ယ္ထားတာ အကုန္လံုးပ်က္တယ္။ စက္ကိုျပင္ရတာနဲ႔ ပ်က္တဲ့ ေနရာကေနထမ္းတင္ရတာနဲ႔ အခ်ိန္ေရာ ေငြေရာ လူေရာ ပင္ပန္းတယ္။ အခုစာရင္းေတာင္းေတာ့ စက္မႈ လယ္ယာက စက္ဆိုရင္ မယူဘူးလို႔တခါတည္း ေရးထည့္ေပးလိုက္တယ္”ဟု လယ္သမား တဦးက ေျပာသည္။
ဖ်ာပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ လယ္သမားအမ်ားစုမွာ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား မရရွိပါက ယခုႏွစ္အတြက္ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“လယ္မလုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေဘာက္(က်ပန္း) ပဲလုပ္ရမွာပဲ။ လယ္က ေရငန္ေတြ၀င္ထားတာ အခုထိဘာမွမလုပ္ရေသးဘူး။ မ်ိဳးေတြလည္းမရွိေတာ့ဘူး၊ ႏြားေတြလည္းေနမေကာင္းျဖစ္ေနတယ္”ဟု ဖ်ာပံုၿမိဳ႕ သမိန္ေထာ သိမ္ကုန္း ရြာ လယ္သမားက ေျပာသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ လယ္သမားမ်ား အခက္အခဲ ဒုကၡျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ ယခင္က လယ္သမားမ်ားကို ကူညီေထာက္ပံ့မႈေပး ႏိုင္ခဲ့ေသာ ဆန္စက္မ်ားလည္း မုန္တိုင္းထိ၍ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးကုန္ေသာေၾကာင့္ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားလည္း အခက္ အခဲျဖစ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“အရင္က လယ္သမားအဆင္မေျပျဖစ္ရင္ ဆန္စက္သမားကကူႏိုင္ေပမယ့့္ ဆန္စက္ေတြလည္းပ်က္စီးကုန္ၿပီး စပါးေတြပါ ဆံုးရႈံးခဲ့လို႔ အခုအခ်ိန္မွာ တေယာက္ကိုတေယာက္ မကူညီႏိုင္ၾကဘူး”ဟု ဆန္စက္ပိုင္ရွင္ တဦးက ေျပာဆိုသည္။
ဖ်ာပံုၿမိဳ႕ရွိ စပါးတင္း၂၀၀၀၀ ခန္႔ ဆံုးရႈံးခဲ့ရသည့္ ဆန္စက္ပိုင္ရွင္တဦးကလည္း“ဒီမွာက စပါးကေငြပဲ။ စပါးပ်က္ေတာ့ ေငြပါ ေပ်ာက္သြားတယ္။ လယ္သမားဆီကစပါးထြက္လာမွ ဆန္စက္လည္မွာ။ ခုေတာ့ဘယ္သူမွ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး”ဟု ေျပာသည္။
ပ်က္စီးသြားေသာ ဆန္စက္မ်ားျပန္လည္ တည္ေထာင္ရန္အတြက္ ေပးသည့္ သြပ္ျပားမ်ားကိုလည္း ႀကံ့ဖြံ႕ထိပ္ပိုင္း တာဝန္ ရွိသူတဦးက ၎ပိုင္ ဆန္စက္အတြက္ အသုံးျပဳၿပီး က်န္သြပ္ျပားမ်ားကိုမူ ၎ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားကို ေပးေဝသည္ဟု ဟာလာစက္ (ဆန္စက္အေသး) ပိုင္ရွင္ တဦးကေျပာျပသည္။
“အဲဒီလူက အဖဲြ႕အစည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရာထူးေတြယူထားၿပီး အခြင့္အေရးယူေနတဲ့ လူပဲ၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးမွာ ခရုိင္အတြင္း ေရးမႉး ၊ ၾကက္ေျခနီနဲ႔ နာေရးမွာဥကၠဌ ၊ ဖ်ာပံုဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားအသင္း ဥကၠဌ ၊ ဖ်ာပံုဆန္ကုန္သည္ မ်ားအသင္း ဥကၠဌ ရာထူးေတြ အကုန္လံုးယူထားတာ။ အေပၚကေပးသမွ် သူ႔ဆီကပဲ တဆင့္ျဖစ္ေနေတာ့ ေအာက္ကို ဘာမွေရာက္မလာဘူး”ဟု ဟာလာစက္ ပိုင္ရွင္က ဆိုသည္။
ယင္း ဆိုင္ကလုန္းနာဂစ္ ဒဏ္သင့္ ေဒသ ၅ ခုတြင္ ရွိသည့္ လယ္ေျမဧက ၃.၂သန္းအနက္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိခိုက္ မႈ ရွိခဲ့ၿပီး ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း အႀကီးအက်ယ္ပ်က္စီးခဲ့သည္ဟု ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးအဖဲြ႕ စာရင္းမ်ားက ေဖၚျပသည္။
လယ္ယာေျမပ်က္စီးမႈ၊ မိ်ဳးစပါး၊ ကြၽဲႏြား ႏွင့္ ေျမၾသဇာမ်ားအျပင္ လယ္ယာလုပ္သားမ်ားအလုပ္ လုပ္ႏိုင္ရန္ အမိုး အကာ ေနရာထိုင္ခင္းႏွင့္ စားေရရိကၡာရရွိရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ စပါးစိုက္ ရာသီတြင္ အခ်ိန္မီစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ျခင္းမရွိပါက ဆန္စပါးျပတ္လပ္မႈ ျပႆနာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိ ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက သတိေပးထားသည္။
ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ား အျပည့္အ၀ မေရာက္ (NEJ)
ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား ပုသိမ္ဆိပ္ကမ္းတြင္ ေသာင္တင္ေနစဥ္ေလေဘးေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္သူ အေရအတြက္ မ်ားျခင္း၊ ဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔ျခင္း၊ အစိုးရ လမ္းေၾကာင္းမွ ပို႔သည့္ပစၥည္းမ်ား မျဖန္႔ေ၀ႏိုင္ေသးျခင္း စသည့္အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ား အမွန္တကယ္ လိုအပ္သူမ်ားလက္သို႔ ေရာက္သင့္သေလာက္ မေရာက္ေၾကာင္း ပုဂၢလိကကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသူတဦးက ေျပာသည္။
၎က “ေထာက္ပံ့ကူညီေရး ပစၥည္းေတြဟာ လမ္းေၾကာင္း (၃) ခုနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြဆီ သြားေန တယ္။ တခုက ကုလသမဂၢ အိုင္အန္ဂ်ီအိုေတြက ျဖန္႔ေ၀တဲ့လမ္းေၾကာင္း၊ ေနာက္တခုက အစိုးရက တာ၀န္ယူ ျဖန္႔ေ၀တဲ့လမ္းေၾကာင္း၊ ေနာက္တခုကေတာ့ ပုဂၢလိကေတြ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ ကိုယ့္ဖာ သာကိုယ္ ျဖန္႔ေ၀ေနၾကတာ။ ဒီအထဲမွာ ကုလသမဂၢနဲ႔ အိုင္အန္ဂ်ီအိုေတြက ျဖန္႔ေ၀ေနတာေတြဟာ ေရာက္ေတာ့ ေရာက္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေႏွးတယ္၊ ေနာက္ မႏွံ႔စပ္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သုိ႔ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ား ဒုကၡသည္မ်ားလက္သုိ႔ အေရာက္ေႏွးရျခင္းသည္ အာဏာပုိင္ မ်ားထံ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအရ အဆင့္ဆင့္ တင္ျပအစီရင္ခံ မွတ္တမ္းယူရျခင္း၊ ခြင့္ျပဳခ်က္ရမွ လုပ္ကုိင္ရျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေအာက္ေျခမွ ျမန္မာ၀န္ထမ္းမ်ားကလည္း သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ၿငိဳျငင္မႈကိုခံၿပီး ဘာမွ မလုပ္ရဲသည့္အတြက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္းသိရွိ ရသည္။
အဆုိပါကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူက “အစိုးရလမ္းေၾကာင္းက သြားတာေတြ ကေတာ့ ဘယ္သူေတြကို ဘယ္လို ျဖန္႔ေ၀ေနသလဲ မသိႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ေတြမွာ ေတာ့ အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဂိုေဒါင္ေတြထဲမွာပဲ ေတြ႕ရတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို ေမးေတာ့လည္း အစိုးရဆီက ဘာမွမရဘူးဘဲေျပာေနတယ္။ တကယ္ ေရာက္ေနတာကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြက ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ ေလေဘးဒုကၡသည္ေတြဆီ အေရာက္ပို႔တာေတြပဲ ျဖစ္ တယ္။ ဒါေပမယ့္ တခုလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔က်ေတာ့ ဒီေလာက္ အင္နဲ႔အားနဲ႔ မတတ္ႏိုင္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ဘိုကေလးၿမိဳ႕သုိ႔ သြားေရာက္ကူညီေရးလုပ္ခဲ့သူတဦးကလည္း ၎တို႔ ေရာက္ရွိသြားသည့္ ဘုရားႀကီး ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းႏွင့္ ကပ္လ်က္ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကက္ေျခနီအသင္းမွ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားသည့္ ဂိုေဒါင္၌ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ားကုိ ေတြ႕ရေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ားမွာ မရရွိဘဲ ပုဂၢလိက အလႉရွင္မ်ား လာေရာက္လႉဒါန္းသည့္ပစၥည္းမ်ားသာ ရရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
ျမန္မာအစိုးရ သတင္းစာ၊ ေရဒီယိုႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတုိ႔တြင္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္သို႔ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီမ်ား မည္မွ်ေရာက္ေနၿပီး အျမန္ဆံုး ဒုကၡသည္မ်ားထံ ပို႔ေပးေနသည္ဟု ေၾကညာေန ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕အစည္းက ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ။
ကုလၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပံုအရ ဧရာ၀တီတုိင္း (၁၈) ရြာ (၉၄) ရာႏႈန္းပ်က္ (NEJ)
နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ဧရာ၀တီတုိင္း ေက်းရြာ (၁၈) ရြာ အေသးစိတ္ အပ်က္အစီး ၿဂိဳဟ္တု ျမင္ကြင္းကုိ ကုလသမဂၢ ၿဂိဳဟ္တုတုိင္းထြာေရးအဖြဲ႕ UNOSAT က ထုတ္ျပန္ရာ အေဆာက္အဦ စုစုေပါင္း (၄,၀၂၈) ခု ပ်က္စီးသြားသည္။
ဧရာ၀တီတုိင္း ေက်းရြာ (၁၈) ရြာ အေသးစိတ္ အပ်က္အစီး ၿဂိဳဟ္တုျမင္ကြင္းကုိ ဇြန္လ (၄) ရက္ေန႔မွာ တရြာခ်င္းအလုိက္ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံမ်ားႏွင့္တကြ UNOSAT အဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိေက်းရြာ အမ်ားစုမွာ ငပုေတာ၊ လပြတၱာႏွင့္ ဘုိကေလးၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ျဖစ္သည္။
အဆုိပါေက်းရြာ (၁၈) ရြာရွိ အေဆာက္အဦ အားလုံး၏ (၉၄) ရာႏႈန္း ပ်က္စီးသည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္၊ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံ႐ုိက္ထားသည့္ ရြာ (၁၈) ရြာတြင္ ရာႏႈန္းျပည့္ အေဆာက္အဦအားလုံး ပ်က္စီးသည့္ ရြာေပါင္း (၁၀) ရြာရွိၿပီး က်န္ရြာမ်ားမွာလည္း ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး ပ်က္စီးသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၀ကုိ ေမးတင္ၿပီး ရာႏႈန္းျပည့္ ပ်က္စီးခဲ့သည့္ အဆိုပါရြာမ်ားမွာ-အေနာက္ဂုံညင္းတန္း၊ ေရြးရြာ၊ မိေက်ာင္းကုိင္၊ အေနာက္သျပဳေခ်ာင္၊ သျပဳေခ်ာင္၊ ေခ်ာင္းႀကီး၊ ေျပာင္းျပန္၊ ေတာင္ကေလးေျမာက္ဘက္ အမည္မသိရြာ၊ ဘုန္းေတာ္ျပည့္၊ အလယ္ေပါက္ေတာင္ဘက္ အမည္မသိရြာတို႔ျဖစ္သည္။ ။
ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္က ျပည္ဝင္ခြင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆ (Mizzima)
ခ်င္းမုိင္။ ။ လက္ရွိ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို စံုစမ္း ေလ့လာႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ ထုတ္ေပးရန္ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကုိယ္စားလွယ္သစ္က ေတာင္းဆိုသည္။
မတ္လအတြင္း အသစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ေသာ အာဂ်င္တီးနား ႏိုင္ငံသား Tomás Ojea Quintana သည္ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီသို႔ တင္ျပေသာ ပထမဆံုး အစီရင္ခံစာတြင္ ယခုလို ထည့္သြင္း ေတာင္းဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။
ေကာင္စီက ျမန္မာျပည္၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို ဆက္လက္ စံုစမ္းရန္ သက္တမ္း တႏွစ္တိုးၿပီးေနာက္ မစၥတာ ပီညဲ႐ုိး၏ တာဝန္ကို လႊဲေျပာင္းယူေသာ မစၥတာ Tomás Ojea Quintana သည္ ေမလ ၁ ရက္ေန႔ကတည္းက လုပ္ငန္း စတင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
သူသည္ ေမလ ၆-၇ ရက္ ေန႔မ်ားတြင္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရထံ စာႏွစ္ေစာင္ ေပးပို႔ရာ ပထမတေစာင္တြင္ မုန္တုိင္းဒဏ္သင့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကာင္းႏွင့္ ဒုတိယစာတြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္ခြင့္ ေပးရန္ ေတာင္းဆုိထားသည္ဟု သိရသည္။
နအဖ က ပထမစာကို အေၾကာင္းျပန္ေသာ္လည္း ဒုတိယစာ ဗီဇာကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေၾကာင္းမျပန္ေသးဟု မစၥတာ Quintana က သူ၏ မတ္လ ၃ ရက္ ေန႔စြဲႏွင့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၁၆ မ်က္ႏွာရွိၿပီး မတ္လ ၂၆ ရက္မွ စတင္ စုေဆာင္းရရွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ားအရ ျမန္မာ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနသည္ မစၥတာ ပီညဲ႐ုိး လက္ထက္ကအတိုင္း မေျပာင္းလဲဟု ဆုိသည္။
နအဖ ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ယံုၾကည္ေလာက္ေသာ၊ က်ယ္ျပန္႔စြာ လက္ခံႏိုင္ေသာ အေျခအေနသည္ စိတ္မေကာင္းစရာ ေဝဝါးေနသည္” ဟု ဆိုသည္။ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပခဲ့ပံုႏွင့္ ရရွိေသာ သင္ခန္းစာမ်ားကို လူသိရွင္ၾကား အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရန္လည္း နအဖကို ေတာင္းဆိုသည္။
ဆႏၵခံယူပြဲ မတုိင္ခင္ ဖမ္းဆီးခံရမႈမ်ား၊ ဆႏၵမဲေပးရာတြင္ မဲေပးသူမ်ား၏ ဆႏၵကို မေလးမစား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ မေက်နပ္ေသာ တုိင္ၾကားခ်က္မ်ား၊ ေထာက္ခံမဲ ေတာင္းခံသည့္ ပိုစတာမ်ားကို မဲ႐ံုတြင္ ကပ္ထားသည္ ဟူေသာ တိုင္တန္းခ်က္မ်ားကို ရရွိထားသည္ဟု သူက ေျပာဆုိသည္။
အစီရင္ခံစာတြင္ ျပည္သူမ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခြင့္ မရဘဲ အဖမ္းခံရေသာ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား အေျခအေန၊ ျပည္တြင္းမွ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စိုးရိမ္ေသာကကို ေဖာ္ျပထားသည္။
မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ေဒသမ်ားရွိ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ အုပ္ထိန္းသူမဲ့ ကေလးငယ္မ်ား၊ ေအအုိင္ဒီအက္ ေဝဒနာရွင္မ်ား၊ လူနည္းစု တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ကူညီရန္အတြက္ အစိုးရအေနႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မည့္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ရန္အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လႊတ္ေပးၿပီး အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကို ျပန္လႊတ္ရန္၊ စက္တင္ဘာ အေရးအခင္းတြင္ ေပ်ာက္ဆံုးေနသူမ်ားအတြက္ စံုစမ္းေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔ၿပီး လုပ္ငန္း တိုးတက္မႈကို အစီရင္ခံရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား၏ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈကို အာမခံရန္ နအဖထံ အႀကံျပဳသည္။
ကုလ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ကို ေပးထားေသာ ကတိအတုိင္း ႏိုင္ငံတကာမွ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အဖြဲ႔မ်ားကို မဟန္႔အတားမရွိ မုန္တုိင္းဒဏ္ခံ ေဒသမ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ေပးၿပီး အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းအတြက္ လိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းခြင့္ ေပးရန္လည္း ေျပာဆိုသည္။
ယခု အစီရင္ခံစာကို ေနရာစံုမွ ရရွိထားေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားေပၚ အေျခခံ ေရးသားျခင္း ျဖစ္ၿပီး တိက်ေသာ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ေစရန္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရဘက္မွ အတည္ျပဳခ်က္ကို ေတာင္းခံလိုက္သည္။
ေလေဘး ရံပံုေငြအတြက္ မဲေဆာက္မွာ ပန္းခ်ီျပပဲြ ျပဳလုပ္ (Mizzima)
ခ်င္းမုိင္။ ။ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမ့ဳိရွိ ျမန္မာ ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားႏွင့္ ပန္းခ်ီဆရာမ်ားက ေလေဘးရံပံုေငြအတြက္ စုေပါင္း ပန္းခ်ီျပပြဲတခုကို ယေန႔တြင္ စတင္ ဖြင့္လွစ္လိုက္သည္။
ျမန္မာပန္းခ်ီဆရာ ၁၄ ဦးႏွင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား၏ သားသမီးငယ္ ေက်ာင္းသား ၁၇ ဦးက ေရးဆြဲသည့္ ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ ၅၈ ခ်ပ္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျမဝတီျမိဳ့ တဖက္ကမ္း မဲေဆာက္ရွိ မင္းမေဟာ္ေက်ာင္းတြင္ တပတ္ၾကာ ခင္းက်င္းျပသ ေရာင္းခ်မည္ ျဖစ္ကာ ရရွိသည့္ ေငြေၾကးထဲမွ ၅ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ျပည္တြင္း ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားထံ ေပးပို႔ လွဴဒါန္းသြားမည့္ အစီအစဥ္ ျဖစ္သည္။
“ရံပံုေငြ ရခဲ့ရင္ ကူညီဖုိ႔ပါပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔က ေခါင္းစဥ္ ေပးထားတာက နာဂစ္မုန္တုိင္းမွာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ပံုရိပ္ေတြေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ေတာ့ ဒီပန္းခ်ီဆရာေတြက သ႐ုပ္မွန္ နဲ႔ ေမာ္ဒန္ ခံစားခ်က္အတုိင္း ေရးဆြဲထားတာ ျဖစ္တယ္” ဟု ပန္းခ်ီျပပြဲ စီစဥ္သူတဦး ျဖစ္သည့္ ပန္းခ်ီဆရာ ကိုဉာဏ္စုိးက မဇၩိမကုိ ေျပာသည္။
ေလေဘး ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကမၻာ့က အာ႐ံု စုိက္လာေရးအတြက္ အႏုပညာႏွင့္ ေဖာ္ျပထားသလို၊ ရရွိလာမည့္ ရံပံုေငြမ်ားကို ေလေဘးသင့္သူ မ်ားထံ ေပးပို႔ကူညီရန္ႏွင့္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ကေလးငယ္မ်ား ပန္းခ်ီပညာကို စိတ္ဝင္စားလာေစေရးအတြက္ လမ္းခင္းေပးရန္ ရည္ရြယ္သည္ ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။ ပန္းခ်ီကား ေစ်းႏႈန္းမ်ားမွာ ထုိင္းဘတ္ေငြ ၅ဝဝ မွ ၅ဝဝဝ အထိ ျဖစ္သည္။
ကုိေစာခူစဲ၊ ကုိဉာဏ္စုိး၊ ကုိေစာမင္းထြန္း၊ ကုိတင္ကုိကုိဦး၊ ကုိေက်ာ္သိန္း၊ ကုိေက်ာ္ဝင္းႏွင့္ အျခား ပန္းခ်ီဆရာမ်ား၏ စုေပါင္းတင္ဆက္မႈ ျဖစ္သည္။
မဲေဆာက္ရွိ CDC, SAW, New Blood ႏွင့္ Minmahaw Education Foundation တြင္ အလယ္တန္းႏွင့္ အထက္တန္းမ်ား၌ ပညာသင္ၾကား ေနသူ ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ပါဝင္ကာ ပန္းခ်ီကား ၃၂ ကားႏွင့္ ပန္းခ်ီဆရာမ်ားက ၂၆ ကား ေရးဆဲြ ျပသထားသည္။
ျပပြဲအတြက္ ပန္းခ်ီ ေရးဆြဲေပးခဲ့သူ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသူေလး မေသာ္တာက “ညီမ ဆြဲခဲ့တာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုန္တုိင္း ပတ္သက္ၿပီးေတာ့၊ အင္တာနက္ကေန ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ဆြဲတတ္သလုိ၊ ကုိယ့္ခံစားခ်က္နဲ႔ ဆြဲခဲ့တာပါ။ ပန္းခ်ီဆြဲ အေျခခံေတာ့ မရွိဘူး။ ခံစားခ်က္ေပါ့။ ကုိယ္ ဆြဲတတ္သလုိ ဆြဲခဲ့တယ္။ ဆရာက ေျပာတယ္၊ ပန္းခ်ီေရာင္းလုိ႔ ရတာကုိ မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သူေတြကုိ ကူညီဖုိ႔ပါတဲ့” ဟု ေျပာသည္။
“သမီးက ပန္းခ်ီကုိ မဆြဲတတ္ေပမဲ့ ခံစားခ်က္နဲ႔ ဆြဲလုိက္ေတာ့ လက္ရာ ေကာင္းသြားတယ္ေလ။ ဆရာေတြ အေဒၚေတြ၊ ဦးေလးေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြကလည္း အားေပးပါတယ္၊ ခ်ီးက်ဴးၾကတယ္။ သမီးဆြဲတဲ့ ပန္းခ်ီပံုေတြကေတာ့ တဲၿပိဳေနတာတုိ႔၊ အိမ္အမိုးေတြ ပ်က္တာ၊ တုိင္ျပဳိေနတဲ့ ေနရာမွာ အဝတ္ လွန္းထားတာတုိ႔၊ ဖ႐ုိဖရဲ ျဖစ္ေနတဲ့ပံု ဆြဲခဲ့တာပါ” ဟု ေက်ာင္းသူေလးက ဆက္ေျပာသည္။
ထက္ျမက္ေအာင္ေရႊဆုိင္ ဓားျပမႈ (Hitaing)
ရန္ကုန္ျမိဳ႕ လိႈင္ေစ်းရိွ ေရႊဆိုင္အား ဓါးျပတိုက္ ၂၀၀၈ ဇြန္ ၃ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ေျမာက္ပုိင္းခရိုင္၊ လိႈင္ျမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၁) ရပ္ကြက္။ လိႈင္ေစ်းၾကီးရိွ လူစည္ကားေနရာတြင္ရိွသည့္ ထက္ျမက္ေအာင္ ေရႊဆိုင္အား အမည္မသိသူ တဦးက ဓါးျပတိုက္ခ့ဲေၾကာင္း ျမိဳ႔ခံတဦးက ေျပာျပသည္။
ေမလ ၃၁ ရက္ စေနေန႔ ညေန ၆ နာရီခန္႔တြင္ အမည္မသိလူတဦးက ဓါးအရွည္တေခ်ာင္းျဖင့္ ထက္ျမက္ေအာင္ ေရႊဆိုင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ျပီး ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္ ဦးခ်စ္တင္၏ လည္ပင္းအား ဓါးျဖင့္ေထာက္၍ ေရႊ ၂၀ က်ပ္သားခန္႔ရိွ လက္၀တ္ရတနာမ်ားႏွင့္ ေငြမ်ား လုယူ ဓါးျပတိုက္သြားေၾကာင္း သိရသည္။
လိႈင္ေစ်းၾကီးတြင္ ရဲအေစာင့္မ်ားရိွသည့္အျပင္ ေရႊဆိုင္တြင္လည္း လံုျခံဳေရး၀န္ထမ္းမ်ား ရိွေသာ္လည္း ဖမ္းဆီးႏိုင္ျခင္းမရိွဘဲ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္သြားေၾကာင္း၊ ေနာက္ရက္မ်ားမွာ ရဲစခန္းမွ ေျမာက္ပိုင္းခရိုင္အတြင္းရိွ ဆိုးသြမ္း နာမည္ေက်ာ္သည့္ လူမိုက္အခ်ိဳ႕ကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဖမ္းဆီး ႏိုင္ျခင္းမရိွေၾကာင္း သိရပါတယ္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းျဖစ္ပြားျပီးေနာက္ပုိင္း လူမ်ားက ကုန္ေစ်းႏႈန္း အဆမတန္ျမင့္မားလာျပီး စား၀တ္ေနေရး ခက္ခဲ လာေသာေၾကာင့္ ယခုက့ဲသို႔ လုယက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားလာရျခင္းျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါ ျမိဳ႕ခံက ေျပာပါတယ္။
ျပီးခ့ဲတ့ဲ မတ္လ လဆန္းပိုင္းက ျဖစ္ပြားခ့ဲေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကမာရြတ္ျမိဳ႕နယ္ စိမ္းလ့ဲကန္သာလမ္းတြင္ ၅ ေလာင္းျပိဳင္ လူသတ္မႈသည္လည္း တိတိက်က် တရားခံေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္းမရိွေပ၊ ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ “စိမ္းလ့ဲကန္သာလမ္း လူသတ္မႈ ပါလီမန္ေခတ္က အခ်မ္းသာဆံုး ေငြကိုေလလိုသံုးသူ မိသားစု၀င္အခ်ိဳ႕ေသဆံုး” ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခ့ဲျပီး ဂ်ာနယ္မ်ား ေရာင္းမေလာက္ျဖစ္ခ့ဲရသည္။ စစ္အစိုးရက တရားခံ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရိွေသာ္လည္း စိမ္းလ့ဲကန္သာလူသတ္မႈအေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ့ဲတ့ဲ ဗိြဳက္စ္ဂ်ာနယ္ႏွင့္ ဆဲဗင္းေဒးဂ်ယ္နယ္ မ်ားကို စာေပစိစစ္ေရးရံုးက ျပင္းထန္စြာသတိေပးကာ ၀န္ခံလက္မွတ္မ်ားေရးထားခ့ဲရေၾကာင္း သိရပါတယ္၊
မုန္တိုင္းအပ်က္အစီး အကဲျဖတ္ရန္ ကၽြမ္းက်င္သူ (၂၀၀) အာဆီယံေစလႊတ္ (NEJ)
နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးးမႈပမာဏကို စာရင္းျပဳစုရန္ ကၽြမ္းက်င္သူ (၂၀၀) ပါ၀င္သည့္ အာဆီယံ အေရးေပၚအျမန္ အကဲျဖတ္ေရးအဖြဲ႕ (ERAT) ကို ဧရာ၀တီ
ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသို႔ ယေန႔ စတင္ေစလႊတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ႐ံုးက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
အာဆီယံ၊ ကုလသမဂၢႏွင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရတို႔ ပါ၀င္သည့္ သံုးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႕က ယေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္သည့္ အစည္းအေ၀းအၿပီး ေစလႊတ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ထိုအဖြဲ႕သည္ ဆိုင္ကလုန္းဒဏ္ခံရသည့္
ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသို႔ သြားေရာက္၍ အပ်က္အစီးမ်ားႏွင့္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အေရးေပၚ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေလ့လာအကဲျဖတ္၍ အစီရင္ခံစာျပဳစုမည္ဟု အာဆီယံအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ အဓိကၿမိဳ႕နယ္ (၂) ခုျဖစ္သည့္ လပြတၱာႏွင့္ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္မ်ားသုိ႔ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္၏ ရဟတ္ယာဥ္ျဖင့္ အဖြဲ႕ (၂) ဖြဲ႕ ႀကိဳတင္သြားေရာက္၍ လုပ္ငန္းစတင္ လုပ္ကိုင္မည္ျဖစ္ဟု အာဆီယံအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဆူရင္ပစ္ဆူ၀န္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို အာဆီယံ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
၎က “ဒီပူးတြဲအကဲျဖတ္အဖြဲ႕အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးထားပါတယ္္။ သူတုိ႔ ထုတ္ျပန္မယ့္ အစီရင္ခံစာအေပၚ အေျခခံၿပီး နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဒဏ္ခံရသူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ အလိုအပ္ဆံုး ေဒသေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ခြန္အားစိုက္ လုပ္ကိုင္ေနမႈကို အရွိန္ျမႇင့္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္” ဟု ေျပာသည္။
အာဆီယံအကဲျဖတ္အဖြဲ႕ကို ကမၻာ့ဘဏ္ႏွင့္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ေအဒီဘီ) တို႔က ေထာက္ပ့ံ ေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး အကဲျဖတ္အဖြဲ႕၌ ကမၻာ့ဘဏ္မွ ကၽြမ္းက်င္သူ (၁၈) ဦးႏွင့္ ေအဒီဘီမွ (၈) ဦး တုိ႔လည္း ပါ၀င္သည္။ မုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ရရွိေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ နအဖ၀န္ႀကီးဌာန (၁၈) ခုမွ အရာရွိ (၅၄) ဦးတို႔ကို အာဆီယံအကဲျဖတ္အဖြဲ႕က သင္တန္းေပးထားၿပီးျဖစ္သည္။
အာဆီယံအဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မုန္တုိင္းဒဏ္ခံရၿပီး သီတင္း (၂) ပတ္ေက်ာ္ အၾကာ၌ မုန္တိုင္း ေဘးအကူ အညီေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေရးေပၚအစည္းအေ၀း စင္ကာပူႏုိင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ၿပီး ယခု (၁) လေက်ာ္ အၾကာ၌ မုန္တိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရန္ အခ်က္အလက္ စတင္ေကာက္ယူျခင္းျဖစ္သည္။
မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေပါင္း (၇၇,၇၃၈) ဦး ႏွင့္ ေပ်ာက္ဆံုးသူေပါင္း (၅၅,၉၁၇) ဦးရွိေၾကာင္း ေမ (၁၆) ရက္တြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေနာက္ဆံုးရ စာရင္းထုတ္ျပန္ၿပီး ေနာက္ထပ္ေၾကညာျခင္း မရွိေခ်။ ကုလသမဂၢက ေသဆံုးသူႏွင့္ ေပ်ာက္ဆံုးသူ (၁၃၃,၀၀၀) ရွိၿပီး မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသူေပါင္း (၂.၄) သန္းရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။
ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႕မ်ားက ေသေက်ပ်က္စီးမႈပမာဏသည္ စစ္အစိုးရ ထုတ္ျပန္သည္ထက္ ပိုမ်ားမည္ဟု ခန္႔မွန္းေျပာဆိုၾကေသာ္လည္း တိက်ေရရာသည့္ စာရင္းထုတ္ျပန္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေခ်။
အာဆီယံအကဲျဖတ္အဖြဲ႕သည္ ဆိုင္ကလုန္းဒဏ္ခံရသည့္ ေဒသတခုလံုးကို ၿခံဳငံုစာရင္းေကာက္ ယူ၍ တိုက္႐ိုက္ ရရွိသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား စုေဆာင္းကာ ဇြန္ (၂၄) ရက္ လုပ္ငန္းအဖြဲ႕ အစည္းအေ၀း၌ ပဏာမ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းမည္ျဖစ္ၿပီး ဇူလိုင္လလယ္၌ အဆံုးသတ္ အစီရင္ ခံစာ ထုတ္ျပန္မည္ဟုသိရသည္။
ေနာက္ထပ္ ကုလ ရဟတ္ယာဥ္ ၅ စင္းကို ျမန္မာျပည္ထဲ ၀င္ခြင့္ျပဳၿပီ (Mizzima)
နယူးေဒလီ။ ။ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္အဖြဲ႔၏ ရဟတ္ယာဥ္ ေနာက္ထပ္ ၅ စင္းကို ဆိုင္ကလံုးဒဏ္ခံ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသ ကယ္ဆယ္ ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳရန္ ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားက ခြင့္ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္သည္။
အနည္းငယ္ပင္ အခ်ိန္ေႏွာင္းမွ ေပၚထြက္လာေသာ ခြင္ျပဳခ်က္အရ ထို္င္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တြင္ ရပ္နား ေစာင့္ဆိုင္းေနရေသာ ရဟတ္ယာဥ္ ၉ စင္းအနက္မွ ၅ စင္းသည္ ေသာၾကာေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပ်ံသန္းမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း စားနပ္ရိကၡာ အဖြဲ႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ အီဒစ္ ရွန္ပိန္းက ေျပာၾကားလိုက္သည္။
"စီစဥ္ထားတဲ့အတိုင္း အဆင္ေျပ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ျဖစ္ၿပီး ရာသီဥတု ေကာင္းမြန္မယ္ဆိုရင္ မနက္ျဖန္ မနက္ကို ငါးစင္း (ရဟတ္ယာဥ္) ထြက္ခြာမွာ ျဖစ္တယ္" ဟု ရွန္ပိန္းက မဇၩိမသို႔ ေျပာသည္။
ရန္ကုန္တြင္ ရပ္နားထားေသာ ယခင္က ႀကိဳေရာက္ေနသည့္ ရဟတ္ယာဥ္ တစင္းသည္လည္း အာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိၿပီးေနာက္ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚသို႔ ပ်ံသန္းေနခဲ့သည္ဟု သူမက ေျပာသည္။
တနၤလာေန႔မွစ၍ အဆိုးရြားဆံုး ဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသသို႔ ေထာက္ပံ့ပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္ကာ အနည္းဆံုး ေလးႀကိမ္ ပ်ံသန္းခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။
မုန္တိုင္းမွ ေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ခဲ့သူမ်ားကို ေထာက္ပံ့ရန္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား အပါအ၀င္ ကုန္တင္ ရဟတ္ယာဥ္ ၁၂ စင္းႏွင့္ စစ္သား ၅ ေထာင္ေက်ာ္ပါသည့္ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာ USS Essex ဦးေဆာင္ေသာ ေရတပ္သေဘၤာ ေလးစင္းကို ျမန္မာ့ကမ္းလြန္ အနီးမွ ဆုတ္ခြာ ေတာ့မည္ဟု အေမရိကန္က ေၾကညာခဲ့ၿပီးေနာက္ စစ္အစိုးရ၏ ယခုခြင့္ျပဳခ်က္ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။
အၾကိမ္ၾကိမ္ ၾကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ စစ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳသျဖင့္ သံုးပတ္ေက်ာ္ၾကာ ေစာင့္ဆိုင္းေနျပီးမွ USS Essex သေဘၤာအုပ္စုသည္ ထိုင္းကမ္းလြန္သို႔ ျပန္လည္ ေရႊ႔ေျပာင္းေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္က ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကုလသမဂၢ၏ အဆိုအရ ဆိုင္ကလံုးဒုကၡသည္ ၂.၄ သန္းအနက္ ၁ သန္းေက်ာ္မွာ အေထာက္အပံ့ အကူအညီ တစံုတရာ မရေသးဟု ဆိုသည္။
ဆက္သြယ္ေရးႏွင့္ ကူးသန္း ပို႔ေဆာင္ေရး အခက္အခဲေၾကာင့္ ဆိုင္ကလံုးဒဏ္ ဆိုးရြားစြာ ခံခဲ့ရသည့္ ေက်းရြာ အမ်ားအျပားသို႔ အကူအညီမ်ား မေရာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ားက ေျပာၾကသည္။
လပြတၱာျမိဳ့တြင္ ေထာက္ပံ့ေရး ပစၥည္းမ်ား ျဖန္႔ျဖဴးေပးရာတြင္ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့သူ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားတဦးက ေ၀းလံ ေခါင္ဖ်ားရွိ ေက်းရြာသားမ်ားက သူတို႔ အေနျဖင့္ အကူအညီ မရရွိၾကေသးေၾကာင္း ေျပာျပျပီး အကူအညီ ေတာင္းခံမႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု ဆိုသည္။
"ေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႔ေတြ ဘယ္အကူအညီမွ မရၾကေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလို႔" ဟု ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားတဦးက မဇၩိမသို႔ တနၤလာေန႔က ေျပာသည္။
ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ရဲျမင့္၏သား မူးယစ္ေဆး ေရာင္း၀ယ္မႈျဖင့္ အဖမ္းခံရ (Mizzima)
ရန္ကုန္။ ။ ျမန္မာ ထိပ္တန္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦး၏ သားျဖစ္သူသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားသည္ဟု စြပ္စြဲခံရျပီး ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ခံထားရသည္။
စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ားႏွင့္ ရဲမ်ား ပါ၀င္ေသာ ပူးေပါင္းအဖြဲ႔ တဖြဲ႔က အထူးစစ္ဆင္ေရး (၁) အၾကီးအကဲ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ရဲျမင့္၏သား ေအာင္ေဇာ္ရဲျမင့္ပိုင္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ျမိဳ႕နယ္ရွိ ကုမၸဏီကို ၀င္ေရာက္စီးနင္း ရွာေဖြျပီးေနာက္ ဖမ္းဆီးသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေအာင္ေဇာ္ရဲျမင့္သည္ ရုပ္ရွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းရွိ နာမည္ေက်ာ္မ်ားကို မူးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္းခ်ေနေၾကာင္း သံသယရွိသည္ဟု ရဲသတင္း ရပ္ကြက္က ဆိုသည္။
စြပ္စြဲခံထားရသူသည္ ၾကည့္ျမင္တိုင္ျမိဳ႕နယ္ ပန္းလိႈင္လမ္းထိပ္ရွိ ရဲတံခြန္တာ၀ါ အေဆာက္အဦရွိ ရဲတံခြန္ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီကို ပိုင္ဆိုင္သူ ျဖစ္သည္။
အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ ေအာင္ေဇာ္ရဲျမင့္ကို ရန္ကုန္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္အတြင္း ထိန္းသိမ္းထားသည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။
ရုပ္ရွင္သရုပ္ေဆာင္ မင္းသမီးတဦးလည္း အမႈတြင္ ပတ္သက္ေနမႈျဖင့္ အဖမ္းခံထားရသည္ဟု သိရေသာ္လည္း မဇၩိမအေနျဖင့္ မည္သူမည္၀ါ ျဖစ္သည္ကို ယခုအထိ အတည္ျပဳ၍ မရေသးပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ရုပ္ရွင္ အေက်ာ္အေမာ္မ်ားအတြင္း အက္ကစီ၊ ရာဘ ေခၚ ရာမႏွင့္ ဘိန္းျဖဴတို႕ သံုးစြဲမႈမ်ား ရွိသည္ကို လူသိမ်ားၾကသည္။
ဘိုကေလးသို႔ လက္တြန္းထြန္စက္မ်ား ေရာက္ရွိ (Mizzima)
ဘိုကေလး။ ။ ေလးေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသတခု ျဖစ္သည့္ ဧရာ၀တီတိုင္း ဖ်ာပံုခရိုင္ ဘိုကေလးၿမိဳ႕နယ္သို႔ အစိုးရမွ ေထာက္ပံ့ေသာ လက္တြန္းထြန္စက္မ်ား ယေန႔ ေရာက္ရွိလာသည္။
မိုးစပါးအတြက္ ပ်ဳိးစိုက္ခ်ိန္အမွီ ထြန္ယက္ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ရန္အတြက္ လယ္ယာႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း ၀န္ႀကီးဌာန အစီအစဥ္ျဖင့္ လက္တြန္း လယ္ထြန္စက္ (ဧရာ-၁) အမ်ဳိးအစားမ်ားႏွင့္ စက္သံုး အပိုပစၥည္းမ်ားကို စစ္ဘက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ကား ၁၀၀ ခန္႔ျဖင့္ ယေန႔ နံနက္ပိုင္းက ေရာက္ရွိလာျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခုလို လယ္ထြန္စက္မ်ား ဘိုကေလးၿမိဳ႕ေပၚသို႔ ေရာက္ရွိ မလာခင္ကတည္းက ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားသို႔ သက္ဆိုင္ရာမွ ကၽြဲႏြားမ်ား ခ်ေပးေနသည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ယခုထိ ေရာက္ရွိလာျခင္း မရွိေသးပါ။
အေထာက္အပံ့ အကူအညီမ်ား အလ်င္အျမန္ ရမည္ဆိုလွ်င္ ျပန္လည္ စိုက္ပ်ဳိးခြင့္ သာမည္ဟု ေဒသခံအခ်ဳိ႕က ဆိုသည္။
ဘိုကေလးအပိုင္ ဧရာတန္ေက်းရြာမွ ရြာသားတဦးက ''မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးေျမေတြထဲ ေရငံေတြ ၀င္ေပမယ့္ မိုးမ်ားတဲ့ ေဒသျဖစ္လို႕ လယ္ယာေတြကို အခ်ိန္မွီရင္ ျပန္စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။
သူက ''ေလနဲ႔ေရ တၿပိဳင္ထဲ တုိက္ခတ္လို႔ မ်ဳိးစပါးေတြ ဆံုးရႈံးခဲ့ရတယ္။ ကၽြဲေတြပါ ဆံုးရႈံးးခဲ့တယ္။ အခု ရြာမွာ ဧက ၇၀ ေက်ာ္ကို ကၽြဲ ၂ ေကာင္နဲ႕ အလွည့္က် ထြန္ယက္ေနရတယ္။ လက္ရွိ အခ်ိန္အထိေတာ့ မ်ဳိးစပါးေတြ မေရာက္ေသးပါဘူး။ တကယ္လို႔ မ်ဳိးရရင္ အလြယ္တကူ ျပန္စိုက္ႏိုင္ဖို႕ အခုလို ထြန္ေနတာပါ'' ဟု ဆက္ေျပာသည္။
ၿမိဳ႕နယ္္အတြင္းရွိ ေလေဘးသင့္ ေက်းရြာမ်ားမွာ အစားအေသာက္အတြက္ လာေရာက္လွဴဒါန္းေသာ ေစတနာရွင္မ်ားကိုသာ မွီခိုေနရေသးသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္လ ၂-၃ ရက္ေန႕မ်ားတြင္ နာဂစ္မုန္တိုင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျဖတ္သန္း တိုက္ခတ္သြားရာ ရန္ကုန္တိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္းတို႔တြင္ ပ်က္စီးဆံုးရွံဳးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ကာ ဆန္စပါး အဓိက ထြက္ရွိရာ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ ဆံုးရႈံးမႈ ႀကီးမားခဲ့ၿပီး လူအေသအေပ်ာက္ အမ်ားဆံုးႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေျမဧကမ်ားစြာ ထိခိုက္ ဆံုးရႈံးခဲ့ရသည္။
Thursday, June 5, 2008
လန္ဒန္ ျမန္မာသံ႐ုံးမွ အမ်ဳိးသမီး ျမန္မာသံတမန္တဦး ထြက္ေျပးၿပီ (NEJ)
အဂၤလန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာသံ႐ံုးမွ သံတမန္အမ်ဳိးသမီးတဦး မိသားစုႏွင့္အတူ ဇြန္လ (၄) ရက္ေန႔က ထြက္ေျပးသြားသည္ဟု ခုိင္လံုသည့္ သံတမန္ သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။
လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာသံ႐ုံးမွ ယေန႔ ထြက္ေျပးသြားသူမွာ ႐ုံးအုပ္ႀကီးအဆင့္ရွိ ေဒၚႏြယ္နီျဖစ္ၿပီး ခင္ပြန္းသည္၊ သားျဖစ္သူတုိ႔ႏွင့္အတူ ထြက္ေျပးသြားျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာသံတမန္ ေဒၚႏြယ္နီ ထြက္ေျပးျခင္း အေၾကာင္းရင္းကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးဟု လန္ဒန္ ျမန္မာသံ႐ံုးႏွင့္ နီးစပ္သည့္ သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။
ထြက္ေျပးသူ ျမန္မာသံတမန္ ေဒၚႏြယ္နီ၏ ခင္ပြန္းမွာ အင္ဂ်င္နီယာတဦးျဖစ္ၿပီး အေစာပုိင္း ကတည္းက အျပင္မွာ အလုပ္ ခုိးလုပ္ေနသူ ျဖစ္သည္ဟု စံုစမ္းသိရသည္။
အထူးရင္းႏွီးသူလည္းျဖစ္သည့္အတြက္ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေန၀င္း၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ အျပင္မွာ အလုပ္လုပ္ေနသလားဆုိသည္မွာ အတိအက် မသိရဟု သံတမန္သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။ ေခတ္ၿပိဳင္မွ လန္ဒန္ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ေန၀င္းကုိ ဖုန္းျဖင့္ ေမးျမန္းရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း အဆက္အသြယ္မရခဲ့ပါ။
နာဂစ္ ရံပံုေငြအတြက္ ထုိင္း နာမည္ႀကီးအဆိုေတာ္မ်ား ေဖ်ာ္ေျဖပြဲက်င္းပ (NMG)
နာဂစ္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအား ကူညီရန္ ရံပံုေငြ ေကာက္ခံသည့္အေနျဖင့္ ထိုင္းနာမည္ႀကီးအဆိုေတာ္မ်ား ပါ၀င္သည့္ အဆို၊ အက မ်ားနွင့္ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲကို အဲန္္ဂ်ီအို အဖြဲ႕စည္းမ်ားမွ ဦးေဆာင္ျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ ျမိဳ႕တြင္ ယေန႕ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္္ က်င္းပသည္။
ထိုင္းနာမည္ၾကီး အဆိုေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ခလ၀ါး၊ ခလေဘာင္း အပါ၀င္ လူငယ္အဆိုေတာ္ အေယာက္ (၂၀) ေက်ာ္တို႕ ပါ၀င္ သီဆို္ျပီး၊ ထိုင္းရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အတီးမႈတ္ အဆိုကမ်ားနွင့္ ေဖ်ာ္ေျဖၾကသည္။
ဖန္ငခရိုင္ အေျခခံလူထု လူ႕အခြင့္ေရးပညာေပးဌာနက ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ စာသင္ေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္း သားမ်ားကလည္း တုိင္းရင္းသားရိုးရာအကျဖင့္ ေဖ်ာ္ေျဖသည္ဟုု တာ၀န္ခံ ဦးထူးခ်စ္ကေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႕စီစဥ္ထားတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႕ေက်ာင္းက ကေလးမေလးေတြ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားအက နဲ႕ ရိုးရာသႀကၤန္ကနွစ္မ်ိဳးကမယ္။ က်ေနာ္တို႕အဖဲြ႕စည္းအေနနဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အျဖစ္ပ်က္ေတြ၊ လူ ေသအေလာင္းပံုေတြ အခ်ိဳ႕သတင္းစာေတြမွာပါတဲ့ အခ်က္လက္ကို စာအုပ္လုပ္ျပီး ခင္းက်င္းျပသ ထားတယ္။”
ျမန္မာျပည္သူမ်ား အခက္အခဲမ်ား ၾကံဳေတြ႕ခ်ိန္တြင္ အကူအညီေပးျခင္းျဖင့္ ျမန္မာႏွင့္ ထိုင္းျပည္သူမ်ား အၾကား ပိုမိုနားလည္လာေစမည္ဟု ဦးေဆာင္က်င္းပသူတဦးက ေျပာသည္။
တက္ေရာက္လာသည့္ ပရိတ္ႆတ္မ်ားထံမွ ရံပံုေငြေကာက္ခံကာ မုန္တိုင္းေဘးသင့္သူမ်ား ကို ကူညီသြားမည္ ဟု ဦးထူးခ်စ္ကဆက္ေျပာသည္။
“လာၾကည့္တဲ့လူေတြ အဓိကထိုင္းေတြကို အလွဴခံ မယ္ေပါ့။ အဓိက က ထိုင္းလူမ်ိဳးေတြၾကားမွာ က် ေနာ္တို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကို နည္းနည္းေလး ဘယ္လိုေျပာမလဲ ကိုယ္ခ်င္းစာ သနားညွာတာမႈ ရွိေအာင္ က်ေနာ္တို႕လူမ်ိဴးေတြ ဘယ္လိုဒုကၡ ျဖစ္တယ္ ခုလိုေဘးဒုကၡ ၾကံဳေနခ်ိ္န္ ျမန္မာအစိုးရအေန နဲ႕ ဘယ္လိုလ်စ္လ်ဴရႈတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း သူတို႕ကို သိေစခ်င္တယ္။ ”
ေကာက္ယူရရွိသည့္ ရံပုံေငြမ်ားကို ထိုင္းလူ႕အခြင့္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ေကာ္မတီမွ ဦးေဆာင္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႕ သြားေရာက္ကူညီေနသည့္ ထိုင္းအဲန္ဂ်ီအို အဖြဲ႕စည္းမ်ားထံ လႊဲေျပာင္း ေပးအပ္မည္ဟု သိရသည္။
လူုမႈကယ္ဆယ္ေရး ေစတနာရွင္၊ အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာကို စစ္အစိုးရက ဖမ္း (Moemaka)
ရန္ကုန္ စံေတာ္ခ်ိန္ ည ၁၁ နာရီက အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာ၏ ေနအိမ္ကို အထူးစုံစမ္းေရး၊ ျမိဳ႔နယ္ရပ္ကြက္ အာဏာပိုင္မ်ားအပါအ၀င္ ပုဂၢဳိလ္ ၉ ဦး၀င္ေရာက္ျပီး ၄င္းအား စစ္ေဆးေမးျမန္းရန္အတြက္ ေခၚေဆာင္သြားေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ဇာဂနာ သည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း၊ စစ္အစိုးရက အႏုပညာလႈပ္ရွားခြင့္မ်ား ပိတ္ပင္ထားေသာ အႏုပညာရွင္၊ ၂၀၀၇ သံဃာအေရးအခင္းတြင္ အဖိႏွိပ္ခံ သံဃာေတာ္မ်ား၊ လူငယ္မ်ားဖက္ ရပ္တည္သူ၊ ၂၀၀၈ ေမ နာဂစ္မုန္တိုင္း ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေစတနာ၀န္ထမ္း ဦးေဆာင္သူ ထင္ရွားသည့္ အႏုပညာရွင္တဦး ျဖစ္သည္။
စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက နာဂစ္မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရး ေစတနာ၀န္ထမ္း လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားကို ၄င္းတို႔ စာနယ္ဇင္းမ်ားကေနျပီး တိုင္းျပည္ အရွက္ႏွင့္ သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းၾကရန္၊ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေတာင္းရမ္းစားေသာက္သူမ်ားအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာအလည္မွာ မတင္ျပရန္၊ ႏိုင္ငံေတာ္က မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးကို ေကာင္းမြန္ကၽြမ္းက်င္စြာ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ေၾကာင္း စသည္တို႔ျဖင့္ ၀ါဒ ျဖန္႔ေနခဲ့သည္။
ဇာဂနာတို႔၏ ေစတနာ၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စစ္အုပ္စုက ေနာက္ကြယ္မွေနျပီး နည္းမ်ဳိးစုံျဖင့္ အေႏွာက္အယွက္ေပးေနေၾကာင္း၊ မိတ္ေဆြ အႏုပညာရွင္မ်ားျဖစ္သည့္ အရိုင္း၊ ငွက္ေျပာေၾကာ္တို႔ကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေခၚယူစစ္ေဆးေၾကာင္း၊ အကူအညီအေရာက္နည္းသည့္ ေဒသမ်ားကို သြားေရာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကုလအဖြဲ႔တခုကို ဇာဂနာက အကူအညီေတာင္းခဲ့ရာတြင္လည္း ၄င္းအဖြဲ႔က စစ္အုပ္စု ျငိဳျငင္မည္ကို စိုးရိမ္ျပီး မိမိတို႔ကို ျငင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ၏ တရား၀င္ အကူအညီမ်ား ထိေရာက္စြာ မေရာက္ ရွိေသးေၾကာင္း စသည္ အေတြ႔အၾကဳံႏွင့္ ခံစားခ်က္တို႔ကို ျပည္သူသို႔ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာျဖင့္ ဇာဂနာက ေ၀ဖန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ဇာဂနာဦးေဆာင္သည့္ လူငယ္ႏွင့္ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ ေက်ာ္သူ ေရႊဇီးကြက္ ဦးေဆာင္သည့္ နာေရးကူညီမႈ အသင္းၾကီးတို႔ႏွင့္အတူ မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးကို ျမန္မာလူငယ္ ေစတနာရွင္ အစုအဖြဲ႔မ်ားက ေစာလ်င္စြာ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကျပီး ဆရာေတာ္မ်ား၊ သံဃာေတာ္မ်ားကလည္း တအပ္တအား ေဆာင္ရြက္ေနၾကခ်ိန္၊ ျမန္မာျပည္တ၀ွမ္း လူထု လူတန္းစား အသီးသီးက ေစတနာ ထက္သန္စြာ လိုက္လံ ၀ိုင္းယံေနၾကခ်ိန္တြင္ စစ္အုပ္စုက ထိုသို႔ ဇာဂနာကို ဖမ္းဆီးျခင္းျဖစ္သည္။
ဖမ္းဆီးသူမ်ားက ဇာဂနာ့အိမ္သားမ်ားကို သတင္းဌာနမ်ားသို႔ အေၾကာင္းမၾကားရန္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပီးဆုံးပါက အျမန္ဆုံး အိမ္ျပန္ပို႔ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္ဟု သိရသည္။
လူကုန္ကူးမႈ အဆုိးဆုံးအဆင့္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၇-ႏွစ္ ဆက္တုိက္ပါ၀င္ေန (VOA)
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက မေန႕က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ လူကုန္ကူးမႈ အစီရင္ခံစာထဲ ကမၻာေပၚက လူကုန္ကူးမႈအဆိုးဆံုးႏိုင္ငံ ၁၄ႏိုင္ငံထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္းပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈႏိုင္ငံ အဆိုးဆံုးစာရင္းထဲမွာ ပါ၀င္တာ ဒါဆိုရင္ ၇ႏွစ္ေျမာက္ ဆက္တိုက္လို႕ ေျပာရမွာပါ။ အဆင့္ သံုးဆင့္ သတ္မွတ္ထားတဲ့အထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ အဆင့္ သံုးပါ ႏိုင္ငံေတြမွာဆိုရင္ အစိုးရေတြကေန လူကုန္ကူးမႈကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ အနိမ့္ဆံုးစံသတ္မွတ္ခ်က္ေတြကိုေတာင္ ျပည့္၀ေအာင္ မေဆာင္ရြက္တဲ့အျပင္ လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္လည္း ထိေရာက္တဲ့ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ ေဆာင္ရြက္တာမရိွဘူးလို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက အျပစ္တင္ထားပါတယ္။
ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႕ပတ္သက္လို႕ေတာ့ ဒီႏွစ္ အေလးေပးေဖာ္ျပခ်က္မွာေတာ့ လူေတြကို ေက်းကၽြန္ေတြလို႕ အတင္းအဓမၼလုပ္ အားေပးခိုင္း ေစတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ပါ။ ျပည္တြင္းမွာ ဒီျပႆနာမ်ိဳးေတြ ရိွေနတဲ့အျပင္၊ စီးပြားေရးျပႆနာနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးႏွိပ္ကြပ္မႈေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္ေတြကို ထြက္ေျပးအလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဟာလည္း အလားတူ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခိုင္းေစတာ လူကုန္ကူးတာေတြရဲ႕ သားေကာင္းေတြ ျဖစ္ရရွာတယ္လို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ကမၻာမွာေတာ့ ကေလးနဲ႕အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ သားေကာင္ျဖစ္ရရွာတယ္လို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကြန္ဒိုလီဇာရိုက္စ္က အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္တဲ့ မေန႕က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။
လူကုန္ကူးသူေတြဟာ က်မတို႕ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းရဲ႕ အားအနည္းဆံုးလူသားေတြ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ကေလးေတြကို ပစ္မွတ္ထား ၾကပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကိုသံုးၿပီးေတာ့ သူတို႕ကို ေက်းကၽြန္အျဖစ္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
အတင္းအဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစဖို႕နဲ႕ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးလုပ္ငန္းေတြအတြက္ လူကုန္ကူးမႈေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေလးငယ္ေတြနဲ႕ အမ်ိဳးသားေတြဟာ ပစ္မွတ္ျဖစ္ေနတယ္လို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားဌာန အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ကေလးေတြဟာ ထိုင္း၊ တရုတ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ၊ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ မေလးရွား ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႕ မကာအိုႏိုင္ငံေတြကို လူကုန္ကူးခံရၿပီးေတာ့ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးအလုပ္ေတြ အခ်ဳပ္အေႏွာင္အိမ္တြင္းအခုိုင္းအေစဘ၀ေတြနဲ႕ အတင္းအဓမၼလုပ္အား ေပးခို္င္းေစတာမ်ိဳးေတြမွာ အသံုးခ်ခံရတယ္လို႕ ေဖာ္ျပပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြနဲ႕ပတ္သက္လို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာခြင့္ရသူ သံအမတ္ႀကီး Mark P.Lagon က ဗီအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အဆင့္သံုးဆင့္မွာ ရိွေနဆဲပါ။ ဒီအဆင့္မွာရိွတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာဆိုရင္ လူကုန္ကူးမႈျပႆနာဟာ ကမၻာေပၚမွာ အဆိုးဆံုးအျဖစ္ရိွေနပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဟာ သူ႕မွာ တာ၀န္ရိွတဲ့အတိုင္း ဒီျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈမရိွတဲ့အျပင္ ဒီအစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးႏွိပ္ကြပ္မႈေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြဟာ တိုင္းျပည္ျပင္ပကို ထြက္ေျပးၾကရတာလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီကေန ထိုင္းႏိုင္ငံလို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို လူကုန္ကူးခံရတာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြကေန လူကုန္ကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မတီဆိုတာကို ဖဲြ႕စည္းၿပီးေတာ့ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လက္ေတြ႕ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႕ မၾကာခဏ ျမန္မာအစိုးရမီဒီယာေတြမွာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကေရာ တိုးတက္မႈတခုအေနနဲ႕ ျမင္လို႕မရဘူးလားလို႕ သံအမတ္ႀကီး Lagon ကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။
အခုလို ဒီ လူကုန္ကူးမႈကို ကာကြယ္ဖို႕ ဌာနဆိုင္ရာအဖဲြ႕အစည္းေတြအၾကား ေကာ္မတီတရပ္ဖဲြ႕စည္းတာဟာ အေရးႀကီးတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လို႕ လူကုန္ကူးမႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူတာမ်ိဳးေတြကေတာ့ မရိွသေလာက္ပါပဲ။ သူတို႕က ဒီျပႆနာကို တရားမ၀င္ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္မႈေတြလို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနပါတယ္။ တကယ္တမ္း လူကုန္ကူးမႈေတြကို ကာကြယ္တာမရိွသေလာက္ပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ လူကုန္ကူးခံရသူေတြကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေထာက္အကူေပးတာမ်ိဳးေတြလည္း မရိွပါဘူး။
မၾကာခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုက္ကလံုးမုန္တိုင္း တို္က္ခိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အဲဒီေဒသေတြမွာ လူကုန္ကူးမႈျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုတယ္ဆိုတဲ့အေပၚမွာ စိုးရိမ္မိတယ္လို႕ သံအတ္ႀကီး Lagon က အခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ဆိုက္ကလံုးမုန္တိုင္းေၾကာင့္ မိဘမဲ့ျဖစ္သြားၿပီး မိသားစုနဲ႕ ကဲြေနတဲ့ ကေလးငယ္ေတြကို လူကုန္ကူးသူေတြက အသံုးခ်ေနတယ္ဆိုတဲ့ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးတဲ့သတင္းေတြ ရရိွပါတယ္။ ကမၻာေပၚက ဒီလို ကပ္ေဘးက်ေရာက္သြားတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီလို လူကုန္ကူးမႈေတြျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီကပ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြဟာ လူကုန္ကူးခံရမယ့္ အႏၱရာယ္ရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရကိုေရာ အဲဒီမွာ ကူညီလုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႕အစည္းေတြအေနနဲ႕ေရာ အခုလို ကေလးေတြ လူကုန္ကူးခံရတာေတြမျဖစ္ဖို႕ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သမွ် အားလံုး လုပ္ကိုင္ၾကဖို႕ က်ေနာ္တို႕ တိုက္တြန္းပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လို႕ အခုလို ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ဒီႏွစ္စဥ္ လူကုန္ကူးမႈအစီရင္ခံစာေၾကာင့္ ကမၻာ့အႏွံလူကုန္ကူးမႈကိစၥေတြကို ႏိုင္ငံတကာက အေလးေပးအာရံုပိုစိုက္လာၾကတယ္လို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကေတာ့ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈဟာ အျခားရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႕ ဘက္ေပါင္းစံုၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ျဖစ္ေစတယ္လို႕လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကြန္ဒိုလီဇာရိုက္စ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
တကမၻာလံုးအတိုင္းအတာအရေျပာရရင္ လူကုန္ကူးမႈဟာ အေျခအေနေပါင္းစံု ဘက္ေပါင္းစံုမွာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႕ လူသားဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါး ေစာ္ကားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ တကမၻာလံုးမွာ က်န္းမာေရးအရ အႏၱရာယ္ဆိုးေတြ တိုးမ်ားလာပါတယ္။ ဒါဟာ ရာဇ၀တ္မႈေတြ တိုးမ်ားလာေစဖို႕ ေငြေၾကးအရ အေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီႏွစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ လူကုန္ကူးမႈအစီရင္ခံစာထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ပတ္သက္လို႕ ေဖာ္ျပခ်က္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတြင္း အတင္းအဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္ေစတဲ့ကိစၥ။ ေနာက္ ျပည္ပကို တရားမ၀င္ထြက္ခြာၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေျခအေနကို မီးေမာင္းထိုးေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လက္ေတြ႕ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံုေတြဟာလည္း လူကုန္ကူးခံရသူေတြအတြက္ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မႈ မရိွသေလာက္လို႕ပဲလို႕ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပထားပါတယ္။
အုိဘားမား ဒီမုိကရက္ပါတီ သမၼတေလာင္းျဖစ္ဖို႔ေသခ်ာ (VOA)
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Barack Obama ဟာ ဒီမုိကရက္ပါတီရဲ႔ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းႏုိင္ၿပီလို႔ ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။
အသက္ ၄၆ ႏွစ္အရြယ္ အီလီႏြိဳင္း ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Barack Obama ဟာ မေန႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနာက္ဘက္ အလယ္ပိုင္း Minnesota ျပည္နယ္ စိန္႔ေပၚလ္ျမိဳ႕ မွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ လူအုပ္ႀကီးကို မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူမိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့တဲ့ ခန္းမ ေဆာင္ဟာ လာမယ့္ စက္တင္ဘာလ ရစ္ပန္ဗလင္ကန္ ပါတီက သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အထက္လႊတ္ ေတာ္အမတ္ John McCain ကို အမည္စာရင္းတင္သြင္းမယ့္ ညီလာခံ ခန္းမျဖစ္ပါတယ္။
Barack Obama ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အဓိက ႏုိင္ငံေရးပါတီက သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ေၾကညာမယ္လို႔ တြက္ဆရတဲ့ သမိုင္းမွာ ပထမဆုံး အာဖရိကႏြယ္ဘြား အေမရိကန္ လူမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႔ၿပိဳင္ဖက္ျဖစ္တဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Hillary Clinton ဟာ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြကို ဦးေဆာင္ႏိႈးေဆာ္ႏုိင္စြမ္းရွိသူလို႔ Barack Obama က ခ်ီးက်ဳးေျပာဆုိသြားပါတယ္။
အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Hillary Clinton ကလည္း နယူးေယာက္ၿမိဳ႔မွာ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ Barack Obama ကို ခ်ီးက်ဳးေျပာဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း Hillary Clinton က သမၼတေလာင္း အမည္စာရင္းတင္သြင္းႏုိင္ေရး အေလွ်ာ့ေပးလိုက္ဘို႔ေတာ့ ျငင္းဆုိပါတယ္။ အဆုံးသတ္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မခ်ခင္ သူ႔ကို ေထာက္ခံသူေတြနဲ႔ ဒီမိုကရက္ပါတီ အရာရွိေတြကို တိုင္ပင္မယ္လုိ႔လည္း အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ Hillary Clinton က ေျပာပါတယ္။
ဒုကၡသည္မ်ားကိုေမာင္းထုတ္ခဲ့သျဖင့္ ေက်းရြာမ်ားအေရာက္ကူညီရန္ သံဃာေတာ္မ်ားစီစဥ္ (Yoma3)
စစ္အစိုးရက ေလေဘးသင့္ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ေမာင္းထုတ္ကာ ေနရပ္သို႔ ျပန္ခိုင္းသျဖင့္ ပုဂၢလိကအလွဴရွင္မ်ားက ေက်းရြာမ်ားအေရာက္ အကူအညီေပးပစၥည္းမ်ား ပို႔ေပးရန္ စီစဥ္ေနလွ်က္ရွိသည္။
ဧရာဝတီတိုင္း၊ ငပုေတာၿမဳိ႕နယ္၊ ျပင္ခ႐ိုင္ေျမာက္ေက်ာင္း ဘုန္းႀကီေက်ာင္းတြင္ရွိသည့္ ဒုကၡ သည္မ်ားကုိ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ႏွင္ထုတ္လိုက္သည့္အတြက္ အကူညီေပးမည့္ပစၥည္းမ်ား ယာယီထားရန္ ေက်ာင္းဝန္းအတြင္း ဂိုေထာင္မ်ားေဆာက္လုပ္ေနလွ်က္ရွိေၾကာင္း ေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္က ေျပာဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
“ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာကေတာ့ ေလေဘးဒုကၡသည္ေတြ မရွိေတာ့ဘူး၊ သူ႔အိမ္သူ ျပန္ကုန္ ၾကတယ္၊ ျပန္ကုန္ၾကတယ္ဆိုတာက အဆင္ေျပလို႔မဟုတ္ဘူး၊ စစ္အာဏာပိုင္ေတြက ျပန္လႊတ္ တာ၊ ႏွစ္ရက္သံုးရက္ေလာက္ရွိသြားၿပီ”ဟု ျပင္ခ႐ုိင္ေျမာက္ေက်ာင္းမွ သံဃာတပါးက မိန္႔ၾကား သည္။
ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္မလႊတ္မီက ျပင္ခ႐ိုင္ေျမာက္ေက်ာင္းတြင္ ဒုကၡသည္ (၁၅၀၀) ခန္႔ရွိၿပီး AZG နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအသင္း၊ ျမင့္ျမတ္အလင္း ပုသိမ္အဖြဲ႔၊ ရတနာ့ေမတၱာအဖဲြ႔ မ်ားက ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနေသာ္လည္း စစ္အစိုးရဘက္က တစံုတရာကူညီျခင္းမရွိေၾကာင္း အဆိုပါေက်ာင္းမွ ဆရာေတာ္က ဆက္လက္ မိန္႔သည္။
“ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းဆိုတာက ေလာေလာဆယ္ ဒကာေတြနဲ႔ ဘုန္းႀကီးတို႔ လုပ္ေနတဲ့အခါ က်ေတာ့ ဒကာအေယာက္ (၅၀) ေလာက္ကို လုပ္အားေပးေခၚလုပ္ေနရတယ္၊ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမွာ ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေလာက္ပံ့ပိုးတယ္ဆိုတာ ဒကာႀကီးတို႔ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့၊ အာဏာပိုင္ေတြလုပ္ေပးတယ္ဆိုတာ ၾကားေတာ့ၾကားတယ္ မေတြ႔ဘူး၊ စိတ္လည္းမဝင္ စားဘူး”ဟု မိန္႔သည္။
ကုလသမဂၢ၊ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ႏွင့္ AZG နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအသင္းတို႔ ပူးေပါင္း၍ အုတ္တြင္းအုပ္စု၊ ဒီးဒိုးကုန္းအုပ္စု၊ ဝက္ကုန္းအုပ္စု၊ သက္ကယ္ေသာင္အုပ္စု၊ ေခ်ာင္းဝအုပ္စုႏွင့္ ျပင္ခ႐ိုင္အုပ္စုမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ားထံေပးမည့္ ပစၥည္းမ်ားထားရန္ ယခုအခါ ျပင္ခ႐ိုင္(ေျမာက္)ေက်ာင္းဝန္းအတြင္း ဂိုေထာင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေနလွ်က္ရွိသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ဂိုေထာင္မ်ားေဆာက္လုပ္ေနျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္က “အခု စတိုထားဖို႔ လုပ္ေနတာကို ဦးဇင္းက ဒကာေတြနဲ႔အတူ လုပ္ေနတယ္၊ ပစၥည္းေတြသိုေလွာင္ဖို႔ ေဆာက္ေနတယ္ဆိုတာက တျခားမဟုတ္ဘူး၊ ဦးဇင္းေက်ာင္းက သေဘၤာဆိပ္နဲ႔လည္းနီးေတာ့ ျဖန္႔ေဝေပးဖို႔အတြက္ အဆင္ေျပလို႔ လုပ္တာ”ဟု ဆက္လက္မိန္႔ဆိုသည္။
ျပင္ခ႐ုိင္၊ ေခ်ာင္းဝႏွင့္ ဝက္ကုန္းအုပ္စုမ်ားတြင္ စားရင္းမ်ားေကာက္၍ မိသားစုတစုအတြက္ က်ပ္ေငြ (၅၀,၀၀၀) ခန္႔ တန္ဖိုးရွိသည့္ ဆန္(၁၄) ျပည္၊ ပဲ (၃) ျပည္၊ ဆီ (၁) ပိႆာ (၂၀) က်ပ္သား၊ ေရပုံး၊ ျခင္ေထာင္၊ မိုးကာဖ်င္ ကိုက္ (၂၀) ေပးေဝခဲ့ၿပီး က်န္ေက်းရြာအုပ္စုမ်ားသို႔ ကိုယ္တိုင္သြားေရာက္ေပးေဝမည္ဟု တာဝန္ခံသံဃာတပါးက မိန္႔သည္။
ျပင္ခ႐ိုင္တြင္ ေက်းရြာေပါင္း (၁၉) ရြာရွိၿပီး မိသားစု (၂၁၀၀) ရွိရာ က်ပ္သိန္းတေထာင္ေက်ာ္ဖိုး လွဴဒါန္းထားၿပီး ငပုေတာၿမိဳ႕နယ္ရွိ အျခားေက်းရြာအုပ္စု (၆) အုပ္စုရွိ ဒုကၡသည္မ်ားအား ကူညီ ရန္ AZG နယ္စည္းမျခားဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔က ေက်းရြာလူႀကီးမ်ားကို ေခၚယူလွဴဒါန္းသြားရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု အဆုိပါသံဃာက ဆက္လက္မိန္႔ဆိုသြားခဲ့သည္။
ပဲခူးတိုင္းက ကၽြဲေကာင္ေရ (၂၀၀၀) အဓမၼေကာက္ခံ (Yoma3)
မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ေဒသမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္ရန္ ကၽြဲအေကာင္ေရ (၂၀၀၀) အဓမၼေကာက္ခံ မည္ဟု စစ္ဘက္ႏွင့္နီးစပ္သူတဦးက ေျပာသည္။
ေလေဘးဒဏ္သင့္ခဲ့သည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား စတင္ရန္ဟု ဆုိကာ ျပည္နယ္တိုင္းအခ်ဳိ႕မွ ခိုင္းကၽြဲမ်ားကို စစ္အစိုးရက အဓမၼေကာက္ခံ စုေဆာင္းေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ယမန္ေန႔ကစတင္ကာ ရန္ကုန္မွ ဧရာဝတီတိုင္းသို႔ ကၽြဲမ်ား တင္ပို႔ေနရာ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ေထာက္ပံ့ေရးကားမ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“မေန႔က အေကာင္ေရ (၂၀၀) စပုိ႔ေနတာပါ၊ ေထာက္ပံ့ပို႔ေဆာင္ေရးတပ္ရင္းက ကားေတြနဲ႔ ကားတစီးကို (၅) ေကာင္ႏႈန္းတင္ၿပီး ပို႔ေနတာ၊ ေမးၾကည့္ေတာ့ ပဲခူးတိုင္းဘက္က ေကာက္လာ တဲ့ ကၽြဲေတြလို႔ေျပာတယ္”ဟု စစ္ဘက္ႏွင့္နီးစပ္သူတဦးက ဆိုသည္။
အဆုိပါကၽြဲမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာအုပ္စုအလိုက္ ေကာင္ေရသတ္မွတ္ႏႈန္းျဖင့္ အတင္းအဓမၼ ေကာက္ခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဧရာ၀တီတိုင္းဘက္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေနသည္ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ (၂၀) ရက္ေန႔ကလည္း စစ္အစိုးရက မြန္ျပည္နယ္ဘက္မွ ခိုင္းကၽြဲမ်ားကို ညအေရာက္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕သို႔ ရန္ကုန္မွပို႔ေဆာင္ခဲ့ၿပီး မြန္ျပည္နယ္မွ ကၽြဲသတ္မွတ္ေကာင္ေရမွာ (၅၀၀၀) ျဖစ္သည္။
စစ္အစုိးရက အျခားျပည္နယ္တိုင္းမ်ားမွလည္း ေလေဘးကူညီရန္ အလွဴေငြ၊ မ်ဳိးစပါး၊ ခိုင္းကၽြဲ မ်ားကို အဓမၼေကာက္ခံေနေၾကာင္း သတင္းမ်ားျဖစ္ေပၚေနသည္။
ေရစိုစပါး ေထာင္းၿပီး စားေနရဆဲ (NEJ)
ဖ်ာပုံမွာဆန္ေ၀သျဖင့္ တန္းစီေနသည့္ လူတန္းရွည္ႀကီးမုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ခဲ့ၿပီး (၁) လ ေက်ာ္လာသည့္တိုင္ ေနစရာ အမိုးအကာ လံုၿခံဳသည့္ အိမ္မရွိ ေသးဘဲ ေရစိုၿပီး ပ်က္စီးေနေသာ မည္းညစ္ေနသည့္ စပါးမ်ားကို ေနလွမ္းၿပီး ႀကိတ္ခဲြ ေထာင္း စားေနရေၾကာင္း ဖ်ာပံု၊ ဘိုကေလး ကားလမ္းနံေဘးမွ ဒုကၡသည္မ်ားက ေျပာသည္။
ဖ်ာပံု၊ ဘိုကေလး ကားလမ္းနေဘးမွ ဒုကၡသည္တဦးက “က်မတို႔က ဘိုကေလးအပုိင္ ပတ္ေကာ ဆိုတဲ့ ရြာေလးက။ မုန္တိုင္းၿပီးေတာ့ က်မတို႔ မိသားစု ဘိုကေလးက ဒုကၡသည္ စခန္းတခုကို ေရာက္သြားတယ္။ ေနာက္ အစိုးရက မအူပင္ကို ေခၚသြားတယ္။ မအူပင္ အထက္တန္းေက်ာင္းက ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ခဏေနရတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေနရပ္ျပန္ခိုင္းတယ္။ ေနရပ္ျပန္ရင္လည္း ဘာမွ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္လို႔ အလႉရွင္ေတြ လာတတ္တဲ့ ဒီကားလမ္းနံေဘးမွာပဲ တဲေလးထိုးၿပီးေနတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးအဖဲြ႕ေတြက မိုးကာစ အျပာေရာင္ (၁) စေပးတယ္။ ဆန္ကို ဖ်ာပံုမွာ ေပးတယ္
ဆိုရင္ သြားၿပီး တန္းစီယူတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ကေတာ့ ဒီမိုးထိထားတဲ့ စပါးေတြကိုပဲ ေနလွမ္း၊ ေျခာက္ရင္ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ႀကိတ္ခဲြ၊ အဲဒီ ဆန္မေကာင္းတာကိုပဲ ျပဳတ္စားတာမ်ိဳး လုပ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
အစိုးရက ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ အတင္းအက်ပ္ ေနရပ္ ျပန္ပို႔ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရားတန္ေဆာင္းႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနသူမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္။
အဆိုပါ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အဓိက ကူညီပံ့ပိုးေပးေနသူမ်ားမွာ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ (WFP) ႏွင့္ ပုဂၢလိက အလႉရွင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ လူသူအေရာက္အေပါက္နည္းသည့္ ေနရာမ်ားသုိ႔ WFP ကလည္း ဆန္မျဖန္႔ေ၀ႏိုင္ေၾကာင္း အဆိုပါ ေဒသ၌ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ေနသူတဦးက ေျပာသည္။
မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ ဧရာ၀တီတိုင္း ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ား၌ ေရစိုပ်က္စီးေနေသာ မေကာင္းသည့္ စပါးမ်ားကုိ ေနလွန္း၊ ႀကိတ္ခဲြ၊ ေထာင္းၿပီး ျပဳတ္စားေနၾကရေၾကာင္း သိရသည္။
WFP ကလည္း ၎တုိ႔စုေဆာင္းထားသည့္ ရိကၡာဆန္မ်ားသည္ ဇူလိုင္လလယ္အထိသာ ခံမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရန္ပံုေငြ ထပ္လိုေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားမွ ျမန္မာျပည္ထဲ ဆန္သြင္းလာၿပီး ဒုကၡသည္ မ်ားကို ရိကၡာေ၀ငွရန္ စစ္အစိုးရထံ ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံထားေၾကာင္း ေအဂ်င္စီသတင္းမ်ားအရ သိရသည္။
အေမရိကန္စစ္သေဘၤာမ်ား ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္အနီးမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာမည္ (NEJ)
ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရွိ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား ပို႔ေဆာင္ရန္ ေစာင့္ ဆိုင္းေနသည့္ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာမ်ားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ခြင့္မျပဳသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရပိုင္နက္အနီးမွ ျပန္လည္ထြက္ခြာမည္ဟု အေမရိကန္ေရတပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက ယေန႔ေျပာသည္။
ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ သဘာ၀ေဘးကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ရန္ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာ၊ ရဟတ္ယာဥ္ႏွင့္ ေလယာဥ္မ်ားကို ၀င္ခြင့္ေပးရန္ လြန္ခဲ့သည့္ သီတင္း (၃) ပတ္ေက်ာ္ အတြင္း ျမန္မာအစိုးရထံ (၁၅) ႀကိမ္ခန္႔ ေတာင္းခံခဲ့ေသာ္လည္း အႀကိမ္တိုင္း ျငင္းဆန္ခံခဲ့ရသျဖင့္ ထြက္ခြာရန္အခ်ိန္တန္ၿပီျဖစ္သည္ဟု ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ အေမရိကန္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ေရတပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Timothy Keating က အေမရိကန္သံ႐ံုးမွ ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာျခင္းျဖစ္သည္။
အေမရိကန္ေရတပ္မွ USS Essex စစ္သေဘၤာမ်ား မနက္ျဖန္တြင္ ထြက္ခြာမည္ျဖစ္ၿပီး ့ ၀န္ခ်ိန္ အမ်ားအျပားတင္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားကိုမူ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အကူအညီ ေပးရန္ ထိုင္းႏို္င္ငံ၌ ထားခဲ့ဦးမည္ဟု သိရသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Timothy Keating က “က်ေနာ္ ၀မ္းနည္းတာေရာ၊ စိတ္ပ်က္တာေရာ (၂) မ်ဳိးစလံုး ခံစားရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ရာနဲ႔ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့လူေတြ ဒုကၡခံစားေနရတာကို သက္သာရာ ရေအာင္ ကူညီႏိုင္တဲ့အေနအထား ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ အသက္ဆံုး႐ႈံးရမႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ အကူအညီေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရဲ႕ မငဲ့ညႇာမႈေၾကာင့္ ကူညီခြင့္မရခဲ့ပါဘူး” ဟု ေျပာသည္။
အေမရိကန္စစ္သေဘၤာ (၄) စီးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမ (၁၃) ရက္ကတည္းက ျမန္မာေရပိုင္နက္ အနီး၌ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီရန္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနျခင္းျဖစ္သည္။ သေဘၤာမ်ားေပၚ တြင္ ရဟတ္ယာဥ္ (၁၄) စီး၊ မရိန္းတပ္သား (၁,၀၀၀)၊ ေရႏွင့္ ေရသန္႔စင္ ကိရိယာမ်ားအပါအ၀င္ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္ထားသည္။
အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာမ်ားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ၀င္ခြင့္မျပဳေသာ္လည္း ေလေၾကာင္းမွ ေပးပို႔သည့္ အေမရိကန္၏ ကယ္ဆယ္ေထာက္ပ့ံေရးပစၥည္မ်ားကိုမူ လက္ခံခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္က ျပင္သစ္စစ္သေဘၤာတစီးလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက ၀င္ခြင့္မေပးသျဖင့္ ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ကုလသမဂၢသုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့ရသည္။
မုန္တိုင္းေဘးကယ္ဆယ္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံျခားမွ စစ္ေရးအကူအညီကို ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းပယ္ ျခင္းသည္ က်ဴးေက်ာ္ခံရမည္္ကို စိုးရိမ္၍ျဖစ္ေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕သုိ႔ အလည္အပတ္ ေရာက္ရွိ ေနသည့္ အေမရိ္ကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ဂိတ္စ္ကို ထိုင္းႏိုင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ စမတ္စြန္ ထရာေ၀့ခ်္က တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ၿဗိတိန္က မုန္တိုင္းဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ေဒၚလာ (၂၁) သန္း
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မုန္တိုင္းဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ေဒၚလာ (၂၀.၆) သန္းႏွင့္ ညီမွ်သည့္ ေပါင္စတာလင္ (၁၀.၅) သန္းကို ေနာက္ထပ္ ကူညီမည္ဟု ယမန္ေန႔က ကတိျပဳလုိက္ၿပီး ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ကူညီသည့္ေငြ စုစုေပါင္းမွာ ေပါင္ (၂၇) သန္းေက်ာ္ရိွၿပီ္ျဖစ္သည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္း ျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္ လူေပါင္းေျမာက္ျမားစြာသည္ အကူအညီ အထူးလိုအပ္ လ်က္ရိွၿပီး စိုးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနတြင္ ရိွေနသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာန
၀န္ႀကီး ေဒါက္ဂလပ္စ္ အလက္ဇန္းဒါးက ၿဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔သည့္ အစီရင္ခံစာ တေစာင္တြင္ သတိေပးထားသည္။
“ပထမအႀကိမ္ က်ေနာ္တို႔ ေပါင္ (၁၇) သန္း ကူညီထားတာကို ထပ္ေပါင္းတဲ့အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ေပါင္ (၁၀.၅) သန္း ကူညီမယ္လို႔ ဒီေန႔ ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ အခု ထပ္ေဆာင္းလိုက္တဲ့ ကူညီ ေငြကို ၾကက္ေျခနီ၊ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဒသခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြကတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ လႊဲေျပာင္း ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္” ဟု အလက္ဇန္းဒါးက ေျပာၿပီး ေနာက္ထပ္ကူညီေငြကို ျမန္မာစစ္အစိုးရမွ တဆင့္ တျပားတခ်ပ္မွ လႊဲေျပာင္းေပးမည္မဟုတ္ဟုလည္း ေျပာသည္။
“လိုအပ္ေနသူေတြ အကူအညီရရွိဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ဦးစားေပးသြားမွာပါ” ဟုလည္း ၎က ေျပာသည္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးအတြက္ အာ႐ံုျပဳေနေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ၎တို႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ထိခိုက္မည္မဟုတ္ဟု အလက္ဇန္းဒါးက ေျပာ သည္။
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စစ္အစိုးရက ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ သက္တမ္း ထပ္တိုးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ပ်က္၀မ္းနည္းမိေၾကာင္းႏွင့္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ဆႏၵခံယူပြဲရလဒ္သည္ ယံုၾကည္အားထားေလာက္ဖြယ္ရာ မရွိဟု လည္း ၎က ေျပာသည္။
မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီး (၃) ပတ္ၾကာသည္အထိ စစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံတကာအကူအညီမ်ားကို ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီး ကုလသဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ကာ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီးမွသာ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီမႈမ်ားအတြက္ လမ္းပြင့္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ဘန္ကီမြန္းက သူ အျပည့္အ၀ အကူအညီေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္ သေဘာ တူညီမႈ ရရိွထားၿပီးၿပီဟုဆိုေသာ္လည္း ဘန္ကီမြန္းျပန္ၿပီး ရက္အတန္ၾကာေသာအခါ မုန္တိုင္း အထိနာဆံုးေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ႏိုင္ငံျခား ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သား လက္တဆုပ္စာႏွင့္ သြားလာ ၾကရာတြင္ အျပည့္အ၀ လႈပ္ရွားႏိုင္မႈ မရွိေသးဟု ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီမ်ားက ေျပာသည္။
စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းကို ေပးထားသည့္ ကတိကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ ေဆာင္သင့္သည္ဟု အလက္ဇန္းဒါးက ေျပာသည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္း ဒုကၡသည္ (၂.၄) သန္းအနက္ (၁.၃) သန္းသာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ အခ်ိဳ႕ရေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူေပါင္း (၇၇,၀၀၀) ေက်ာ္ ေသဆုံးၿပီး (၅၅,၀၀၀) ေပ်ာက္ဆံုး ေနေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ခန္႔မွန္းသည္။
အိုလံပစ္ပြဲေတာ္လာမည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကို တ႐ုတ္အစိုးရ သတိေပး (NEJ)
တ႐ုတ္အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ႏိုင္ငံျခား ခရီးသြားမ်ားအား ပြဲေတာ္အတြင္း၌ ႏိုင္ငံေရး အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ သတိေပး တားျမစ္လိုက္သည္။
အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ တရား၀င္ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာ၌ ပြဲေတာ္က်င္းပေနစဥ္အတြင္း ႏိုင္ငံေရး (သို႔) ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ေအာ္ဟစ္ေတာင္းဆိုလႈပ္ရွားမႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ လူထုကို အႀကံေပးေရးသား ထားသည္။
အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ား လိုက္နာရမည့္ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္မ်ားကို အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ “အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကာလအတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔
၀င္ေရာက္လာသူ၊ ထြက္ခြာသူ (သို႔) ေခတၱေနထိုင္သူမ်ားအတြက္ တ႐ုတ္ဥပေဒလမ္းၫႊန္” ဟု အမည္တပ္ထားသည့္ ေဆာင္းပါးမွတဆင့္ ပြဲေတာ္တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ၫႊန္းဆိုထားသည္။
ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားအေနျဖင့္ ဆႏၵျပမႈမ်ား ျပဳလုပ္လိုပါက တ႐ုတ္တာ၀န္ရွိသူမ်ားထံမွ ခြင့္ျပဳမိန္႔ ရယူရမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း အဆိုပါ ေဆာင္းပါး၌ အႀကံျပဳထားသည္။
တ႐ုတ္အစိုးရသည္ အဆိုပါ အားကစားပြဲေတာ္ကာလအတြင္း မည္သည့္ အတားအဆီးအေႏွာင့္ အယွက္ကိုမဆို ကာကြယ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ တိဘက္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး၊ ဆူဒန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ထိပါးခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း သတင္းေထာက္မ်ားက ေျပာၾကသည္။
နအဖ ဖဲြ႔စည္းပံုကို ျပည္တြင္းအဖဲြ႔မ်ား လက္မခံ (Mizzima)
ခ်င္းမုိင္။ ။ နအဖ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကုိ ျပည္တြင္းရွိ သံဃာ၊ ေက်ာင္းသားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားအဖဲြ႔ ၁၅ ဖဲြ႔က အသိအမွတ္မျပဳ လက္မခံေၾကာင္း ယေန႔ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလိုက္ၾကသည္။
နအဖ ဖြဲ႔စည္းပံုကို အသိအမွတ္ မျပဳေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ သံဃာ့တပ္ေပါင္းစု၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ဗမာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ဗကသ) ၃ ဖဲြ႔ေပါင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီ ၁၂ ပါတီက ယေန႔တြင္ ပူးတြဲ ေၾကညာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဗကသ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ကုိလင္းထက္ႏုိင္က “ဖြဲ႔စည္းပံု ေရးဆြဲေနတဲ့ လူေတြကုိ ၾကည့္လုိက္ရင္ အကုန္လံုးလုိလုိ ေၾကာက္ၿပီးေတာ့ စစ္တပ္အတြက္ ေရးဆြဲေပးေနတဲ့ လူေတြ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုအတြက္ ဦးေဆာက္ဦးရြက္ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေရးဆြဲေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူအတြက္ သူတုိ႔မွာ သိပ္ခံစားခ်က္ မရွိဘူး။ သူတုိ႔ စားေရးေသာက္ေရး အတြက္ပဲ ေရးဆြဲထားတာပါ” ဟု ေျပာသည္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖဲြ႔မွ ကုိထြန္းျမင့္ေအာင္ကလည္း “ျပည္သူလူထု ကုိယ္စားျပဳတဲ့ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ့ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုတရပ္ကုိ ျဖစ္တည္သြားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က လူထုအားကုိယူ၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ပံုသ႑ာန္ေတြဟာ က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ့ အက်ဳိးစီးပြားကုိ တကယ္လက္ေတြ႔က်က် ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္း ေပါင္းစံုကုိ ရွာေဖြၿပီးေတာ့ လုပ္သြားမွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
၃ ဖဲြ႔ေပါင္း ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္တြင္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ျခင္း၊ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစံု ျပည္သူတရပ္လံုး၏ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ဘဝလံုျခံဳေရးကုိ ကာကြယ္ ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း၊ အာမခံခ်က္ ေပးထားျခင္းမ်ား မေတြ႔ရွိသျဖင့္ စစ္အစုိးရ အာဏာ တည္ျမဲေရး အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံုသာ ျဖစ္သည္ဟု ေရးသားထားသည္။
ထို႔အျပင္ ဥပေဒ အတည္ျပဳေရးတြင္ လြတ္လပ္ၿပီး သန္႔ရွင္း တရားမွ်တေသာ ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ ျပည့္သူ႔ဆႏၵကုိ ရယူမႈ မရွိျခင္း၊ ျပည္သူကုိ မသမာေသာ နည္းေပါင္းစံုျဖင့္ တုိက္႐ုိက္၊ သြယ္ဝုိက္ ေသာ္လည္းေကာင္း အၾကပ္ကုိင္ ဖိအားေပးျခင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵကုိ အဓမၼ အတည္ျပဳခဲ့သည္မ်ားမွာ အသိအမွတ္ျပဳ လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရာ မရွိဟု ဆိုထားသည္။
သံဃာ့တပ္ေပါင္းစုမွ အရွင္ဦးပညာဝံသက “ပါဠိလုိေျပာရင္ ပရဟိတကုိ ေရွ့တန္းထားျပီး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ အစုိးရမ်ဳိးကုိ ဦးဇင္းတုိ႔က ေဖာ္ေဆာင္ သြားမယ္။ တုိင္းသူျပည္သား ဒါယိကာ၊ ဒါယိကာမေတြ အားလံုးဟာ စစ္အစုိးရရဲ့ အမိန္႔အာဏာ မွန္သမွ်ကုိ ဖီဆန္ႏုိင္တဲ့ သတၱိေတြ ရွိလာေအာင္ အလ်င္းသင့္သလုိ ေဟာေျပာပြဲ၊ တရားပြဲေတြမွာ ေဟာေျပာစည္း႐ံုးသြားမယ္။ ေနာက္ ပတၱနိကၠဳဇၨန ကံေဆာင္တာကုိလည္း အရွိန္အဟုန္ တုိးျမႇင့္ၿပီး ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္” ဟု မဇၩိမကို မိန္႔ၾကားသည္။
စစ္အစိုးရ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ မသမာမႈ နည္းမ်ဳိးစံုသံုးၿပီး ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က် အဓမၼ အတည္ျပဳျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ ျပည္သူမ်ားအေနႏွင့္ ေလးစား လိုက္နာစရာ မလိုေၾကာင္း အဖဲြ႔အစည္းမ်ားက တုိက္တြန္းသည္။
ထို႔အျပင္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝုိင္းကလည္း ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစား တန္ဖုိးထားတတ္ေသာ လက္ေတြ႔ မူဝါဒအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ အဖိႏွိပ္ခံ အခ်ယ္လွယ္ခံ ဘဝကုိ လူသားခ်င္း စာေထာက္ထားေသာ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း နအဖ စစ္ဖြဲ႔စည္းပံုအား အသိအမွတ္ မျပဳရန္လည္း တိုက္တြန္းထားေသးသည္။
အလားတူပင္ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီးေနာက္ ဖ်က္သိမ္းခံပါတီ အမ်ားစုပါဝင္ေသာ တုိင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား၏ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေသာ သေဘာထားတြင္ စစ္အစိုးရ၏ ဆႏၵခံယူပြဲ ရလဒ္ကို အယံုအၾကည္ မရွိေၾကာင္း ျပည္တြင္းမွ တုိင္းရင္းသား ၁၂ ပါတီကလည္း ယေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာသည္။
နအဖ ႀကိဳးဆြဲ ႐ုပ္ေသးမ်ားျဖစ္ေသာ ေဒသအာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ဌာနဆုိင္ရာမ်ား၊ ၾက့ံဖြံ႔ႏွင့္ စြမ္းအားရွင္ ဆုိသူမ်ားက မသိ႐ုိးသား နားမလည္ေသာ ျပည္သူမ်ားအား ၿခိမ္းေျခာက္ အၾကပ္ကိုင္၊ ျဖားေယာင္းေသြးေဆာင္ သိမ္းသြင္းျခင္း၊ မဲ႐ံုတာဝန္ရွိသူမ်ားက ေထာက္ခံမဲမ်ားကို မသမာေသာနည္းျဖင့္ အတင္းအဓမၼ ရယူျခင္းမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ၾကားျမင္ေတြ႔ရသည္ ျဖစ္၍ ယခု ဆႏၵခံယူပြဲသည္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တမႈ မရွိေၾကာင္း ႐ႈျမင္ပါသည္ဟု ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႔အျပင္ တရားမွ်တမႈ မရွိေသာ လူထုဆႏၵ ခံယူပြဲ ရလဒ္၏ တရားမွ်တမႈ ကင္းမဲ့သည္ကို ခုိင္လံု မွန္ကန္ေသာ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ား ေဖာ္ထုတ္ၾကရန္ တုိက္တြန္းလုိက္သည္။
ေၾကညာခ်က္ကို ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD)၊ မြန္အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ (MNDF)၊ ဇိုမီးအမ်ဳိးသား ကြန္ဂရက္ (ZNC)၊ ရခုိင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ALD)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (CNLD)၊ ကရင္အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီကြန္ဂရက္ (KNCD)၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ ကြန္ဂရက္ (KNCD)၊ ကယားျပည္နယ္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (KSANLD)၊ ကယန္းအမ်ဳိးသား ညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ (DOKNU)၊ မရာျပည္သူ႔ပါတီ (MPP)၊ ရွမ္းျပည္ ကုိးကန္႔ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ (SSKDP) ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္သူ႔ ဒီမိုကေရစီ တပ္ေပါင္းစု (APDF) တို႔က ပူးတဲြ ထုတ္ျပန္ျခင္း ျဖစ္သည္။
တုိင္းရင္းသား ၁၂ ပါတီအနက္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ ကုိးကန္႔ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ (SSKDP) မွလြဲ၍ က်န္ပါတီမ်ား အားလံုးသည္ ဖ်က္သိမ္း ခံထားရေသာ ပါတီမ်ား ျဖစ္သည္။
ျမန္မာတပ္သား ၃ ဦး ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ပစ္ခတ္ခံရ (Mizzima)
ခ်င္းမုိင္။ ။ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းတြင္ ေသနတ္သမားတဦး၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ အရာခံဗိုလ္ ၂ ဦးႏွင့္ တပ္ၾကပ္တဦး ယမန္ေန႔က ဒဏ္ရာမ်ား ရရွိသြားသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္႐ွိ ေကာ့ေသာင္းခ႐ိုင္ ခေမာက္ႀကီးေက်း႐ြာမွ ရေနာင္းခရိုင္ ကနဘူရီသို႔ ယမန္ေန႔ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီခန္႔က ေစ်း၀ယ္ရန္အသြား ပါခ်န္ျမစ္ကို ျဖတ္ကူးစဥ္ အပစ္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။
"သူတို႔က ဒီဘက္မွာ ဆုိင္ကယ္နဲ႔ အျခားပစၥည္းေတြ လာ၀ယ္မလို႔ ေျပာတယ္။ ျမစ္ကိုကူးတုန္း ဒီဘက္နား ေရာက္ေတာ့ အပစ္ခံရတာပဲ။ ၃ ေယာက္လံုး ထိတယ္။ ေသေတာ့ မေသဘူး" ဟု ေဒသခံတဦးက ေျပာသည္။
ဘုတ္ျပင္းတပ္ရင္း ခလရ ၂၂၄ မွ အဆိုပါ တပ္သား ၃ ဦးသည္ ၉ လံုးက်ည္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ တရားခံကို မသိရေသးဘဲ ရေနာင္းခ႐ိုင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မွ စံုစမ္းေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း အခင္း ျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာမွ ေဒသခံမ်ားက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
သူတို႔ကို ျမန္မာျပည္ဘက္ျခမ္း၊ ခေမာက္ႀကီးရြာရွိ ၆ မိုင္ ကုတင္ ၁၀၀ ဆန္႔ စစ္ေဆး႐ံုသို႔ ပို႔ေဆာင္ထားသည္။ တဦးမွာ ညာဘက္နံေစာင္း၊ တဦးက ရင္ပတ္တြင္ ဒဏ္ရာမ်ား ရသြားၾကေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားအဆိုအရ သိရသည္။ သူတို႔၏ ဒဏ္ရာ အေျခအေန အေသးစိတ္ကိုမူ သီးျခား အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါ။
ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလအတြင္းက ထိုင္းႏိုင္ငံသားပိုင္ ဆင္တေကာင္သည္ ျမန္မာပိုင္နက္ အတြင္းသို႔ ေရာက္သြားရာ ခလရ ၂၂၄ မွ ဆင္ကို ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ရာ ပိုင္ရွင္က ျပန္ေတာင္းရာတြင္ ျမန္မာတပ္က အဖိုးအခမ်ား ေတာင္း၍ ေငြညႇစ္ခဲ့ဖူးသည္ဟု ဆိုသည္။
၄င္းကိစၥကို မေက်နပ္သူ ပုိင္ရွင္တို႔က ယခုကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု အမႈကို စံုစမ္းေနေသာ ထိုင္းရဲမ်ားက ေကာက္ခ်က္ခ်ထားေၾကာင္း အခင္းျဖစ္ရာ ေဒသမွ သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။
ယင္းအမႈကို ရေနာင္းခ႐ိုင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ တာ၀န္ယူ စံုစမ္းစစ္ေဆးေနျပီး ျမန္မာဘက္က တစံုတရာ တုံ႔ျပန္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
Wednesday, June 4, 2008
မုန္တုိင္းေနာက္ဆက္တဲြ ျမန္မာျပည္ တစ္လတာမွတ္တမ္း၊ Reuters သတင္းဌာနက ျပဳစုသည္ (Moemaka)
ေမ ၂၊ ေမ ၃
ဆုိင္ကလုန္းမုန္းတုိင္း နာဂစ္သည္ ဧရာ၀တီျမစ္၀က်ြန္းေပၚေဒသ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္ေဟာင္းတုိ႔ကုိ တုိက္ခတ္ခ့ဲသည္။ ၁တစ္နာရီ မုိင္ ၁၂၀ ႏႈန္း တုိက္ခ့ဲၿပီး ဒီေရလိႈင္း ၁၂ ေပအထိ ျမင့္တက္ခ့ဲသည္။
ေမ ၅
ေသဆုံးသူ ၄၀၀၀ ခန္႔ရိွေၾကာင္း ျမန္မာ့႐ုပ္သံက ေၾကညာသည္။ အေမရိကန္သမတ ကေတာ္ ေလာ္ရာဘုရွ္က စစ္အစုိးရ၏ အေရးယူတုန္႔ျပန္မႈ ေႏွးေကြးသည္ဟု ေ၀ဖန္သည္။ အေမရိကန္၏အကူအညီကုိ လက္ခံရန္ တုိက္တြန္းသည္။
ေမ ၆
ပထမဆုံး ျပည္ပအကူအညီေရာက္ရိွသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံမွ အစားအစာ၊ ေဆး၀ါးတင္ ေလယာဥ္ျဖစ္သည္။
ေမ ၇
ျပင္သစ္အစုိးရက ကုလသမဂၢအား ဒုကၡသည္မ်ားထံ အကူအညီေရာက္ရိွေရးအတြက္ စစ္အစုိးရ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကုိ ေစာင့္ဆုိင္းမေနဘဲ ၀င္ေရာက္ကူညီရန္ တုိက္တြန္းသည္။ အျခားႏုိင္ငံမ်ားက စစ္အစုိးရအေပၚ ေဒါသထြက္ေနၾကေသာ္လည္း အဆုိပါတုိက္တြန္းအႀကံျပဳခ်က္ကုိ လက္မခံ ပယ္ခ်သည္။
ေမ ၉
ျပည္ပအကူအညီ လက္ခံမည္၊ သုိ႔ေသာ္ ျပည္ပမွ ကယ္ဆယ္ေရး၀န္ထမ္းမ်ားကုိ လက္မခံဟု အစုိးရက ဆုိသည္။ ကုလသမဂၢက ကူညီေရး ရန္ပုံေငြ ၁၈၇ ဘီလ်ံလုိမည္ဟု ဆုိသည္။
ေမ ၁၀
စစ္အစုိးရစိတ္တုိင္းက် အုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒအတြက္ ဆႏၵခံယူပဲြကုိ စီစဥ္ထားသည့္အတုိင္း က်င္းပသည္။ ဒီမုိကေရစီလမ္းျပေျမပုံ ၇ ခ်က္၏ အဆင့္တစ္ဆင့္ ျဖစ္သည္။
ေမ ၁၂
အေမရိကန္စစ္ေလယာဥ္တစ္စီး ရန္ကုန္သုိ႔ ဆင္းသည္။ ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္ အစုိးရက အေမရိကန္၏ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ျဖန္႔ေ၀မည့္အစီအစဥ္ကုိ ျငင္းသည္။
ေမ ၁၅
ကုလသမဂၢ ခန္႔မွန္းထားသည့္ မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံရသူ အေရအတြက္ တုိးလာသည္။ ၁၅ သိန္း ႏွင့္ ၁၆ သိန္းၾကားရိွမည္ဟု ဆုိသည္။
ေမ ၁၆
ေသဆုံးသူ ၇၇၇၃၈၊ ေပ်ာက္ဆုံးသူ ၅၅၉၁၇ ရိွေၾကာင္း ျမန္မာ့႐ုပ္သံက ေၾကညာသည္။
ေမ ၂၀
အစုိးရက ေသဆုံး ေပ်ာက္ဆုံးသူေပါင္း ၁၃၄၀၀၀ အတြက္ ၀မ္းနည္းျခင္းအထိမ္းအမွတ္ေန႔အျဖစ္ ၃ ရက္ သတ္မွတ္သည္။ ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာျပည္ကုိ ေငြေၾကးကိစၥ ျငင္းလုိက္သည္။ ၁၉၉၈ မွစၿပီး အေၾကြးမဆပ္ေသာေၾကာင့္ဟု ဆုိသည္။
ေမ ၂၁
အစုိးရက ဒုကၡသည္ ကူညီေရးအတြက္ ၁၁ ဘီလ်ံမက ရလုိေၾကာင္း အလွဴရွင္မ်ား ညီလာခံတြင္ တင္ျပသည္။
ေမ ၂၂
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ (မစၥတာ) ဘန္ကီမြန္း ျမန္မာျပည္သုိ႔ သြားသည္။ စစ္အုပ္စု ေခါင္းေဆာင္ႀကီး (ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး)သန္းေရႊက သူ႔အား ကတိေပးသည္၊ ျပည္ပမွ အကူအညီေပးေရး ၀န္ထမ္းမ်ားအား ျပည္၀င္ခြင့္ျပဳမည့္ကတိျဖစ္သည္။
ေမ ၂၄
အုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒအတြက္ ဆႏၵခံယူပဲြကုိ ရန္ကုန္၊ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသတြင္ ျပဳလုပ္သည္။ ေထာက္ခံမဲ ၉၂.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရရိွေၾကာင္းေၾကညာခ်က္ကုိ စစ္အာဏာပုိင္တုိ႔က အေျပးအလႊား ေၾကညာသည္။ မဲေပးခြင့္ရိွသူ ၉၈.၁ ရာႏႈန္း မဲေပးခ့ဲသည္ဟု ေၾကညာသည္။
ေမ ၂၅
အလွဴရွင္မ်ား ညီလာခံတြင္ ႏုိင္ငံ ၅၀ ေက်ာ္က ေဒၚလာ သန္း ၅၀ ကူညီမည္ဟု ကတိေပးသည္။
ေမ ၂၇
စစ္အစုိးရက (ေဒၚ)ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ကုိ ၁ ႏွစ္သက္တမ္း ထပ္မံတုိးသည္။
ေမ ၃၀
အစုိးရကစီစဥ္သည့္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ မိသားစုမ်ားကုိ ဖယ္ထုတ္သည္။ အၿမဲတမ္း ေနထုိင္သူမ်ား ျဖစ္သြားမည္ကုိ စုိးရိမ္သည္ဟု ဆုိသည္။
ပြဲျပီးေသာ္လည္း မီးမေသႏိုင္ပါ
နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူ တစ္ရပ္လံုး ဒုကၡမ်ိဳးစံုနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ၾကားက ေမလ(၁၀)ရက္ေန႔နဲ႔ ေမလ(၂၄)ရက္ ေန႔ေတြမွာ အတင္းအက်ပ္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲမွာ နအဖက စိတ္ၾကိဳက္ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ (၂၀၀၈)ကို ေထာက္ခံမဲ (၉၂.၄၈) ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အတည္ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေမလ(၂၉)ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဴပ္မွဴးၾကီး သန္းေရြကိုယ္တုိင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီး ထုတ္ျပန္ေၾကညာလုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
၉၀ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ ပ်က္ျပယ္ၿပီဆုိတာ အဲန္အယ္လ္ဒီ ပယ္ခ် (VOA)
စစ္အစုိးရ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပုံမူၾကမ္းကုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ လူထု ဆႏၵခံယူပြဲက တဆင့္ ေထာက္ခံမႈ ရရွိခဲ့တဲ့ အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD ပါတီ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ ရလဒ္ကုိ ပယ္ဖ်က္ လုိက္သလုိ ျဖစ္သြားၿပီလုိ႔ စစ္အစုိးရ သတင္း မီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၉၀ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD က အျပတ္အသတ္ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ ရလဒ္ဟာ ပ်က္ျပယ္ သြားတဲ့ အေၾကာင္း ဒီကေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။
သတင္းစာထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နံမည္နဲ႔ NLD နံမည္ေတြကုိ ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေပမယ့္ အတုိက္အခံေတြ အေနနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာရဖုိ႔ စစ္အစုိးရ ေျပာထားတဲ့ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲေပးခြင့္ရွိသူ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၉၈ ရာခုိင္ႏႈန္း မဲေပးခဲ့တဲ့ အထဲက ၉၂ ရာခုိင္ႏႈန္းက ဖြဲ႔စည္းပုံ မူၾကမ္းကုိ ေထာက္ခံခဲ့တယ္လုိ႔ စစ္အစုိးရက ေျပာေပမယ့္ NLD ကေတာ့ ဒီရလဒ္ကုိ ပယ္ခ်ထားပါတယ္။
ထုိင္းနယ္စပ္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား ဆန္ျပတ္လပ္မႈ ႀကဳံေတြ႕ဖြယ္ရွိ (VOA)
လိုအပ္တဲ့ရန္ပံုေငြသာ အလ်င္အျမန္မရဘူးဆိုရင္ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက ဒုကၡသည္စုစုေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္တို႔ကို ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ဆန္အခ်ဳိးအစားကို ၅၀% ေအာက္ထိ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ရေတာ့မယ္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေထာက္ပံ့ေနတဲ့ အဓိကအဖြဲ႕အစည္းတခုက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ဳိးအစားဟာ လူတေယာက္ အသက္ရွင္သန္ဖို႔ရာ လိုအပ္တဲ့ အနိမ့္ဆံုး စံသတ္
မွတ္ခ်က္ေအာက္ကို ေလ်ာ့နည္းပါတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ေရာက္ ဗီြအိုေအ၀ိုင္းေတာ္သား ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ကမာၻတ၀ွမ္း စားကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဒုကၡ သည္ေတြကိုေထာက္ပံ့ဖို႔ လ်ာထားတဲ့ မူလရန္ပံုေငြပမာဏဟာ မေလာက္မငျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ဆိုၿပီး အေရးေပၚရန္ပံုေငြေတြ အျမန္ဆံုးေထာက္ပံ့ၾကဖို႔ ေမတၲာရပ္ခံပန္ၾကား လိုက္တဲ့အဖြဲ႕ကေတာ့ TBBC လို႔ေခၚတဲ့ Thai-Burma Border Consortium ဆိုတဲ့အဖြဲ႕ပါ။ ဒီအဖြဲ႕ဟာ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ဒုကၡသည္စခန္းကိုးခုမွာ ခိုလႈံေနထိုင္ေနၾကရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ေျပးလာသူ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ၂၄ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ကူညီေထာက္ပံ့လာခဲ့တဲ့အဖြဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻရဲ႕ အာ႐ံုစိုက္မႈဟာ အခုခ်ိန္မွာ နာဂစ္ဆိုင္ကလံုးဒဏ္သင့္လူထုေပၚမွာ ေရာက္ေနေပမယ့္ ဒီဒုကၡသည္ေတြကိုလည္း ေမ့ထားလုိ႔မရပါဘူးတဲ့။ တကယ္လို႔သာ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို TBBC က စားေရရိကၡာ အလံုအေလာက္ မေထာက္ပံ့ႏိုင္ရင္ သူတို႔ေတြ စခန္းအျပင္ထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာတာေတြ ျဖစ္လာမွာမို႔ ဖမ္းဆီးခံရမွာ၊ မတရားျပဳက်င့္ခံရမွာ၊ အသံုးခ်ခံရမွာေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆီ ျပန္ပို႔ခံရမယ့္ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ ႀကံဳရႏုိင္ပါတယ္လို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ ဒီထဲမွာမွ ကေလးသူငယ္ေတြ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြဟာ အႏၲရာယ္အႀကံဳရႏုိင္ဆံုးလူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္တဲ့။
အကူအညီေပးဖို႔အတြက္ အလႉရွင္ေတြအားလံုးကို အေၾကာင္းၾကား ေမတၲာရပ္ခံထားပါတယ္လို႔ TBBC ရဲ႕ အမႈေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမႉးျဖစ္သူ ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္ (Jack Dunford) ကေျပာပါတယ္။
“အေမရိကန္အစိုးရ၊ ကေနဒါ၊ စပိန္ႏိုင္ငံတို႔နဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ ရလဒ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ေနဆဲျဖစ္ေပမယ့္ တုံ႔ျပန္မႈကေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ ေႏွးေကြးေနဆဲပါ။ ဒါ့အျပင္ ဆန္ေထာက္ပံ့ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ဆန္ဖိုးကို မွ်ေ၀က်ခံေပးဖို႔အတြက္ ထိုင္းအစိုးရကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားပါတယ္။” လို႔ ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိမွာ မုန္တိုင္းဒုကၡသည္ေတြေပၚ ကမာၻက အာ႐ံုစိုက္ေနတာကို မလႊဲေျပာင္းခ်င္ပါဘူး၊ သူတို႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္က အရမ္းႀကီးမားပါတယ္လို႔ဆိုေပမယ့္ …
“တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ထိုင္းနယ္စပ္မွာ တည္ၿငိမ္မႈရွိဖုိ႔အတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ မပ်က္မစီးရွိေနဖို႔က အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ထင္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာေတြျဖစ္မယ္ဆိုတာ ဘယ္သူမွမသိပါဘူး။ အေျခအေနက ပိုဆိုးလာမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြ ထိုင္းနယ္စပ္ထြက္ေျပးလာ တာကို က်ေနာ္တို႔ျမင္ရဦးမွာမို႔ ဒီအခ်ိန္ကာလအတြင္း တည္ၿငိမ္မႈရွိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။” လို႔ ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္က သံုးသပ္ျပပါတယ္။
အခုခ်ိန္ထိေတာ့ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္တဲ့လူေတြ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီ ထြက္ေျပးလာ တယ္ဆိုတဲ့သတင္းေတြကို တိတိက်က် မရေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲက လူအမ်ားအျပားဟာ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွာ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ ရွိၾကတာမို႔ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ အေျခအေနက မတည္မၿငိမ္ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေျပာမရပါဘူးလို႔ ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလို လူေတြထြက္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ လက္ခံမယ္၊ လက္မခံ ဘူးဆိုတာကေတာ့ သီးျခားကိစၥတခုျဖစ္ပါတယ္လို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။
လိုအပ္တဲ့ရန္ပံုေငြ အခ်ိန္မီရမယ္၊ မရဘူးဆိုတဲ့အေပၚ ဘယ္ေလာက္ထိ အေကာင္းျမင္ပါသလဲဆိုေတာ့ ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္က …
“က်ေနာ္အိပ္ရာကႏိုးလာတဲ့ တခ်ဳိ႕မနက္ခင္းေတြမွာ အရမ္းကို စိတ္ဓာတ္က် အဆိုးျမင္လြန္းၿပီး တခ်ဳိ႕မနက္ခင္းေတြမွာက်ေတာ့လည္း ပိုၿပီးအေကာင္းျမင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အားလံုးက တုံ႔ျပန္လုပ္ေဆာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျဖရွင္းႏုိင္မွာပါ။ ဒါကို က်ေနာ္ေသခ်ာေပါက္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။” လို႔ ေျဖခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္အတြင္း ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာဖြ႔႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈဌာန (DFID) ဆီကေန ရန္ပံုေငြ ေဒၚလာ ၅၀,၀၀၀ ေနာက္ထပ္ရခဲ့တဲ့အတြက္ နည္းနည္း အားတက္ခဲ့ရပါတယ္လို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဆန္ေစ်းဟာလည္း တတန္ကို ထိုင္းေငြ ၂၅ ဘတ္ကေန ၂၁ ဘတ္ထိ နည္းနည္းက်သြားတဲ့အတြက္လည္း လက္ရွိမွာ လိုေငြျပေနတာ အတန္ငယ္ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္လို႔ TBBC ရဲ႕ အမႈေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဂ်က္ခ္ ဒန္းဖို႔ဒ္က ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒုကၡသည္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ အတင္းအဓမၼ အလုပ္ခုိင္းေစခံရတာ၊ မေတာ္ မတရားျပဳက်င့္ခံရတာ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းခံရတာ၊ သူတို႔ေက်းရြာေတြကို စစ္တပ္က မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးခံရတာ စသည္ျဖင့္ ဆိုးရြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ဳိးစံုကို ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကရသူေတြျဖစ္တယ္လို႔ TBBC ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ရန္ သင္တန္းေပးဖို႔ စီစဥ္ေနဆဲ (Yoma3)
နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားသည့္ေဒသမ်ားတြင္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ရန္ စစ္အစိုးရဌာနမ်ားရွိ အရာရွိမ်ားကို သင္တန္းေပးရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟု ယေန႔ထုတ္ စစ္အစိုးရသတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ႏိုင္ငံတကာမွ ေလေဘးသင့္ဒုကၡသည္မ်ားထံ လိုအပ္သည့္အကူအညီမ်ား လံုေလာက္စြာ မေရာက္ရွိေသးသျဖင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည္ဟု သတိေပးေနစဥ္ စစ္အစိုးရသတင္းစာကမူ ယခုကဲ့သို႔ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္္။
ကုလသမဂၢ၊ အာစီယံႏွင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရတို႔ သုံးပြင့္ဆိုင္ပူးေပါင္းကာ ဆိုက္ကလုန္းမုန္တိုင္း ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယေန႔ထုတ္ စစ္အစိုးရသတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
အဆိုပါ သုံးပြင့္ဆုိင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႔တြင္ စစ္အစိုးရႏိုင္ငံျခားေရး ဒုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္သူက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကိုယ္စားျပဳ၍ ဥကၠဌအျဖစ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မည္ဟု ဆုိသည္။
ယမန္ေန႔က ဒုႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္သူ၊ (၁၈) ႏိုင္ငံအစိုးရဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၏ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၊ အာစီယံကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ UNDP ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ စကၤာပူႏိုင္ငံသံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ေရာဘတ္ေခ်ာင္တို႔ ပါဝင္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ အစည္းအေဝး တရပ္ က်င္းပခဲ့သည္။
လြန္ခဲ့သည့္လက အဆုိပါသုံးပြင့္ဆိုင္လုပ္ငန္းအုပ္စုကို ႏိုင္ငံတကာ အေရးေပၚညီလာခံမွ ခ်မွတ္ ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆိုက္ကလုန္းဒဏ္ ခံေနရသည့္ေဒသမ်ားသို႔ ႏိုင္ငံတကာကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား စီးဆင္းမႈေစာင့္ၾကည့္ရန္၊ အျပည့္အဝ ရရွိေစေရးႏွင့္ အတူတကြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္အရ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေပါင္း (၅၁) ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္း (၂၄) ဖြဲ႔မွ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ခ့ဲသည့္ အဆိုပါ ႏိုင္ငံတကာကြန္ဖရင့္မွ ဆိုက္ကလုန္းမုန္တိုင္းဒဏ္ခံခ့ဲရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ အကူအညီမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေငြေၾကးအကူအညီမ်ားကို ပိုမိုရွာေဖြရန္ ခ်မွတ္ခ့ဲသည္။
နာဂစ္ဆိုက္ကလံုးမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈတန္ဖိုးသည္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀.၆၇ ဘီလီယံခန္႔ရွိၿပီး လူဦးေရ (၅.၅) သန္းခန္႔ အစာေရစာငတ္မြတ္မႈႏွင့္ အိုးမ့ဲအိမ္မ့ဲ ဒုကၡမ်ား ခံစားရလွ်က္ရွိသည္ဟု စစ္အစိုးရမီဒီယာက ဆုိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္မွ ေလေဘးသင့္ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ားေပးပို႔မႈမွာလည္း ေရရွည္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရးမွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အကူအညီေပးေနသူ ျပည္တြင္းအလွဴရွင္မ်ား က ေျပာဆိုေနသည့္နည္းတူ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဒုကၡသည္ကူညီေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားကိုလည္း စစ္အစိုးရက လမ္းဖြင့္ထားသည္ဆုိေသာ္လည္း ေႏွာင့္ယွက္ဟန္႔တားမႈမ်ား ေနရာအႏွံ႔ ျဖစ္ေပၚေနသည္။
ဆိုက္ကလုန္းေလေဘးသင့္ျပည္သူမ်ားအတြက္ လတ္တေလာတြင္ အစားအစာေထာက္ပံ့ေရး ရံပုံေငြမွာ လိုေငြျပေနၿပီး အလွဴေငြမ်ား ထပ္မံမရရွိပါက လာမည့္ဇူလိုင္လတြင္ အစားအစာ ျပတ္လပ္သြားမည္ဟု ကမၻာ့စားနပ္ရိဏၡာအစီအစဥ္(WFP)က သတိေပးေျပာၾကားထားသည္။
မုန္တုိင္းတလျပည့္ဆုေတာင္းပြဲ (HRDP)က ျပဳလုပ္က်င္းပ (Yoma3)
လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ျမႇင့္တင္သူမ်ားကြန္ယက္(HRDP) အဖြ႔ဲက မုန္တုိင္းဒဏ္ခံရၿပီး တလ ျပည့္ေျမာက္သည့္ ယမန္ေန႔တြင္ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ဘုိကေလးႏွင့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕တို႔တြင္ ဆုေတာင္းပြဲ တရပ္ က်င္းပ၍ ေသဆုံးသြားသူမ်ားအတြက္ အမွ်ေပးေဝကာ အလွဴဒါနျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ လူသိန္းခ်ီေသဆုံးခဲ့သည့္ တလျပည့္ေျမာက္သည့္ေန႔တြင္ အဆိုပါအဖြဲ႔က ေသဆုံးသြားသူမ်ားအတြက္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ အလွဴဒါနျပဳလုပ္ကာ အမွ်တမ္းေဝခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။
“မုန္တုိင္းအတြင္းမွာေသဆုံးသြားတဲ့ က်ေနာ္တို႔အမ်ဳိးသားေတြအတြက္ ဘုိကေလးမွာတဝက္၊ ပုသိမ္မွာတဝက္ သံဃာေတာ္ေတြကို ဆြမ္းကပ္တယ္၊ သဃၤန္းအစုံတရာစီ ကပ္လွဴတယ္၊ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳၿပီးေတာ့ ဘာသာေရးထုံးစံအရ အမွ်ေဝၾကတယ္”ဟု (HRDP)အဖြဲ႔ဝင္ ဦးျမင့္ေအးက ေျပာသည္
ပုသိမ္ၿမိဳ႕၊ ေျမာင္းျမဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေက်ာင္းႏွင့္ ဘုိကေလးၿမိဳ႕၊ မဟာဝိသုဒၵါရာမ ရတနာပုံ စာသင္တိုက္ႀကီးမ်ားတြင္ (HRDP)အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားက မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ သဃၤန္းမ်ားကပ္လွဴကာ လူပရိတ္သတ္မ်ားအား ေကၽြးေမြးခဲ့ၾကသည္ ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာဆိုသည္
ဆြမ္းႏွင့္သဃၤန္းမ်ား ကပ္လွဴၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ေက်ာင္းတိုက္အသီးအသီးမွ ဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ထားသည့္အတိုင္း ဘိုကေလးႏွင့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕တို႔၌ ေန႔လည္ (၁၂) နာရီတိတိတြင္ ေသဆုံး သြားသူမ်ားအတြက္ အမွ်တမ္းေဝျခင္းကို တၿပိဳင္နက္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီမ်ားကို လက္ခံ၍ မုန္တိုင္းက်ေရာက္ခဲ့သည့္ ေဒသ မ်ားသို႔ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ျပဳသည္ဟု သတင္းမ်ားတြင္ေဖာ္ျပထားေသာ္လည္း လက္ေတြ႔တြင္ အခက္အခဲမ်ားစြာႏွင့္ရင္ဆိုင္ေနရ ေၾကာင္း အဆုိပါေဒသသို႔သြားေရာက္ခဲ့သည့္ (HRDP)အဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာသည္။
ေမလ (၂) ရက္ေန႔တြင္က်ေရာက္ခဲ့သည့္ နာဂစ္ဆုိက္ကလုန္းမုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ဧရာဝတီ တုိင္းႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းတို႔မွာ အႀကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ားရွိခဲ့ၿပီး လူသိန္းခ်ီကာ ေသဆုံး ၍ သန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ျပည္သူမ်ားမွာ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ ျပည္သူမ်ားအား လုံေလာက္သည့္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ အစားအစာႏွင့္ ေသာက္ေရမ်ား ျဖန္႔ေဝရန္ မ်ားစြာလိုအပ္ေနေသးေၾကာင္း ကုလႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ကူညီသူမ်ားက ေျပာဆိုေနစဥ္ စစ္အစိုးရအာဏာပုိင္မ်ားက ကယ္ဆယ္ ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးဆုံးသြားၿပီဟု ဆိုသည္။
ေသဆုံးသြားသူမ်ားအတြက္ ဒါနအလွဴျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦးျမင့္ေအးက “က်ေနာ္တို႔ ကေတာ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ အမွ်ေဝေတာ့ သူတို႔ ေရာက္ရာဘံုဘဝက သာဓုေခၚႏိုင္ၾကပါေစ၊ ေကာင္းရာဘံုဘဝကို ေရာက္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းတာ၊ က်ေနာ္တို႔ဆႏၵက အဲဒီမွာ သြား႐ိုက္ခတ္ မယ္လို႔ထင္ပါတယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။
ေလေဘးရန္ပံုေငြ ဗီဒီယိုကားမ်ား ႐ိုက္ကူးမည္ (The Irrawaddy)
ကြမ္းၿခံကုန္း ကားလမ္းေပၚတြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ လင္းဇာနည္ေဇာ္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို သြားေရာက္ ကူညီေနပံု (ဓာတ္ပံု - ဧရာဝတီ)နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ခံခဲ့ရသည့္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအားကူညီရန္ နာမည္ေက်ာ္ ႐ုပ္ရွင္ ဒါ႐ိုက္တာ ၆ ဦးက ရန္ပံုေငြဗီဒီယိုကားမ်ား ႐ိုက္ကူးမည္ဟု ႐ုပ္ရွင္အသိုင္းအ၀န္းမွတဆင့္ သိရသည္။
အဆိုပါ ရန္ပံုေငြ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို နာမည္ေက်ာ္ဒါ႐ိုက္တာမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ မိုက္တီး၊ မီးပြား၊ ေမာင္သီ၊ ေက်ာ္ေဇာလင္း၊ ညီညီေအာင္ (ညြန္႔ျမန္မာ) ႏွင့္ ကိုေဇာ္ (အ႐ုဏ္ဦး) တို႔က ယေန႔မွစ၍ ေမၿမိဳ႕တြင္ ႐ိုက္ကူးမည္ ျဖစ္သည္။
ဟာသသ႐ုပ္ေဆာင္ ကိုေညာင္ေညာင္က “သ႐ုပ္ေဆာင္ေတြက မင္းသား၊ မင္သမီး အကုန္နီးပါး ပါတယ္။ လူမႈေရးကိစၥ သ႐ုပ္ေဆာင္ရတဲ့အတြက္၊ သ႐ုပ္ေဆာင္ အမ်ားစုအေနနဲ႔ အခုလိုစုေပါင္းၿပီး ေငြရွာေပးရတာ၊ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္သေလာက္ေလး ထိထိေရာက္ေရာက္ ျဖစ္သြားတယ္ဆိုရင္ပဲ ၀မ္းသာပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့သည့္လဆန္းပိုင္းမွစ၍ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအား အႏုပညာရွင္မ်ားစုေပါင္းကာ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ အားေပး စကား ေျပာျခင္းႏွင့္ အကူပစၥည္း သြားေရာက္ေပးအပ္ျခင္းတို႔ကို ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကရာ သ႐ုပ္ေဆာင္ ေညာင္ေညာင္ လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။
အဆိုပါ ရန္ပံုေငြဗီဒီယိုဇာတ္လမ္းမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ုပ္ရွင္အစည္းအ႐ံုးက ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္ကာ ႐ိုက္ကူးထားမည္ျဖစ္ၿပီး ဗီဒီယို႐ိုက္သည့္ကာလကို အၾကမ္းဖ်င္း ၁၀ ရက္ သတ္မွတ္ထားသည္ဟု ႐ုပ္ရွင္ေလာကသားတဦးက ေျပာသည္။
၎ဗီဒီယိုဇာတ္ကားမ်ားမွ ရရွိလာမည့္ အက်ိဳးအျမတ္ကို ကူညီရာ၌ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအား ေငြေၾကးကူညီသည္ထက္ လတ္တေလာ လိုအပ္ေနသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးကိရိယာမ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟုလည္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“သ႐ုပ္ေဆာင္ေၾကးက က်ေနာ္တို႔ ဇာတ္ပို႔ ဇာတ္ရံေတြကို အနည္းအက်ဥ္းညီတူညီမွ် ထုတ္ေပးတယ္၊ မင္းသား မင္းသမီးက မယူၾကပါဘူး။ စီးပြားျဖစ္႐ိုက္တာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ကိုေညာင္ေညာင္က ဆက္ေျပာသည္။
သ႐ုပ္ေဆာင္ Example ထြန္းထြန္းက “က်ေနာ္က ဒါ႐ိုက္တာ ေမာင္သီ႐ိုက္မယ့္ ‘ေကာလာဟလ’ ဇာတ္ကားမွာပါ။ ေလေဘးဒဏ္ခံခဲ့ရသူေတြ တကယ္ဒုကၡေရာက္ေနၾကတယ္။ တတ္အားသေ႐ြ႕ ကူညီၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
ဒါ႐ိုက္တာ ေမာင္သီ ႐ိုက္ကူးမည့္ ‘ေကာလာဟလ’ ဗီဒီယိုဇာတ္လမ္းတြင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ ခန္႔စည္သူႏွင့္ စိုးျမတ္သူဇာတို႔ ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ၾကေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဆံုးပါးသြားသူမ်ားအတြက္ တလျပည့္ဆုေတာင္းပြဲ ျပဳလုပ္ (The Irrawaddy)
နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အသက္ဆံုး႐ံႈးသြားသူမ်ားအတြက္ ယေန႔နံနက္ပိုင္းက ဆုေတာင္းပြဲတရပ္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၾကည့္ျမင္ တိုင္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ သာဓုေက်ာင္းတိုက္တြင္ျပဳလုပ္ရာ သံဃာအပါး ၈၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ လူပရိသတ္ ၅၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္သည္ဟု ဆုေတာင္းပြဲကိုစီစဥ္သည့္ ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟက ဧရာ၀တီကို မိန္႔ၾကားသည္။
အဆိုပါဆုေတာင္းပြဲကို ၾကည့္ျမင္တိုင္ သာဓုေက်ာင္းတိုက္ ေ႐ႊည၀ါဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟႏွင့္ ဓမၼဒူတ အရွင္ေဆကိႏၵ တို႔က ပူးေပါင္းက်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“နာဂစ္ မုန္တိုင္းထိလို႔ ဆံုးပါးသြားသူ၊ မကၽြတ္မလြတ္သူေတြအတြက္ အမွ်ေပးေ၀တဲ့အစီအစဥ္ကို အထူးဦးစားေပး က်င္းပ တာပါ။ ဘာအေႏွာင့္အယွက္မွမရွိဘူး … အားလံုး ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ၿပီးသြားတယ္” ဟု ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟက ေျပာသည္။
ဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟသည္ အဆိုပါဆုေတာင္းပြဲႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး လြန္ခဲ့သည့္တပတ္ကစ၍ ၾကည့္ျမင္တိုင္ရွိ ေနရာအႏွံ႔ အျပားတြင္ အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားကို လိုက္လံအသိေပးဖိတ္ၾကားထားခဲ့သည္ဟုလည္း ဆရာေတာ္ ဦးပညာ သီဟ က ေျပာသည္။
သာဓုေက်ာင္းတိုက္ ေ႐ႊည၀ါ စာသင္တိုက္၏ သတၱမအႀကိမ္ေျမာက္ ဓမၼာစရိယႏွင့္ အဘိဓမၼာ ဆရာျဖစ္သင္တန္း ဆင္းပြဲျပဳ လုပ္ခ်ိန္ႏွင့္ နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္သည့္ တလျပည့္ခ်ိန္တို႔ တိုက္ဆိုင္ေနသျဖင့္ အခမ္းအနား ၂ ရပ္ကို တေပါင္းတည္း က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ဘုန္းႀကီးက ညတိုင္း သံဃာအပါး ၆၅၀ ေက်ာ္နဲ႔ အတူတကြ ဘုရား၀တ္ျပဳၿပီးတိုင္း အမွ်ေ၀တယ္။ နာဂစ္ျဖစ္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ ကစၿပီး မေန႔ညအထိေပါ့။ ဒါကေတာ့ ေထရ၀ါဒလမ္းစဥ္အတိုင္း လုပ္တာပါ” ဟု ဦးပညာသီဟက ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့သည့္လ ၃ ရက္ေန႔ နံနက္အေစာပိုင္းတြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ကၽြန္းေပၚေဒသႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္းတို႔ကို နာ ဂစ္ အမည္ရွိ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ရာ လူေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ေသဆံုးၿပီး ငါးေသာင္းေက်ာ္ ေပ်ာက္ဆံုး လ်က္ရွိေၾကာင္း စစ္အစိုးရက ေၾကညာထားသည္။
သာဓုေက်ာင္းတိုက္ရွိ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ခဲ့ ၾကသည္။
ဦးပညာသီဟက “အနီးတ၀ိုက္ကိုလွဴဒါန္းတာ ေန႔တိုင္းလုပ္တယ္၊ လႈိင္သာယာ၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္တဘက္ကမ္းနဲ႔ ေက်ာက္တန္း … ေန႔စဥ္ လူ ၇၀၀၊ ၈၀၀ စာေလာက္ကို ထမင္းတထုပ္၊ ဟင္းတထုပ္စီ ေ၀တယ္။ အ၀တ္ထုပ္ေတြ လည္း အခါအားေလွ်ာ္စြာ ယူသြားေပးတယ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။
“ဘုန္းႀကီးတို႔ ဒီလိုေဆာင္႐ြက္ေနတာသိေတာ့ ဒကာ၊ ဒကာမေတြကလည္း စြမ္းအားရွိသေလာက္ ၀ိုင္းလွဴတယ္။ အဲဒါေတြကို ဘုန္းႀကီးတို႔က တဆင့္လွဴေပးတာေပါ့။ အလွဴေငြကိုလည္း ဒန္အိုး၊ ဒန္ခြက္ေတြ၊ မိုးကာလိပ္၊ ေဆး၀ါး ပစၥည္း … လိုအပ္တာ ေတြ၀ယ္ၿပီး ခိုင္လံုတဲ့အေထာက္အထားရွိတဲ့ ေက်း႐ြာက ေက်ာင္းထိုင္ ဘုန္းႀကီးေတြက တဆင့္ လွဴတယ္” ဟု ဆရာေတာ္က ဆက္လက္မိန္႔ၾကားသည္။
ေလေဘးဒုကၡေရာက္ေနသူမ်ားအား သာဓုေက်ာင္းတိုက္မွတဆင့္ အကူအညီေပးလိုပါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္ သာဓုေက်ာင္းတိုက္၊ ေ႐ႊည၀ါဆရာေတာ္ ဟူ၍ ဆက္သြယ္ႏိုင္သည္။
လပြတၱာတြင္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ား အတည္တက် မရိွေသး၊ အေလာင္းမ်ား ေထာင္ခ်ီရိွေနဆဲ (NEJ)
နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံခဲ့ရသည္မွာ (၁) လ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဧရာ၀တီတိုင္း လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္မွ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားသည္ ေနစရာ အတည္တက် မရိွေသးသကဲ့သို႔ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ၌လည္း လူေသအေလာင္းမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္မွ ေလေဘးသင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ေျမာင္းျမၿမိဳ႕တြင္ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုလ (၁) ရက္တြင္ လပြတၱာသို႔ ျပန္ပုိ႔လုိက္ေၾကာင္း ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ခံ မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။
“ေမာ္ေတာ္ (၄) စီးနဲ႔ ပုိ႔တာဗ်။ ဒုကၡသည္ေတြကုိ တက္တက္ဆိုၿပီး ေျပာေနတာ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆုိပါ ေမာ္ေတာ္မ်ားျဖင့္ သယ္ေဆာင္သြားေသာ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ (၆၀၀) ခန္႔ရိွၿပီး ယခုအခါ လပြတၱာၿမိဳ႕ေပၚ ေလးထပ္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတြင္ ေခတၱေနထုိင္ေနၾကသည္။
ေလးထပ္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွတဆင့္ မိမိေနရပ္သုိ႔ ျပန္ခုိင္းကာ ျပန္လုိသူမ်ားကုိ စရိတ္ေပးကမ္း မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မျပန္လုိပါက ထားသည့္ေနရာတြင္ ေနရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အာဏာပုိင္မ်ားက ေျပာသျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ မည္သုိ႔ ေရြးခ်ယ္ဆုံးျဖတ္ရမည္မသိ ျဖစ္ေနၾကေၾကာင္း လပြတၱာ ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာသည္။
စစ္အစုိးရက ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းမ်ားမွ ေလွ်ာ့ခ်ကာ ယခုအခါ နာဂစ္အၿပီး (၁) လအၾကာတြင္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ မည္မွ်ေလ်ာ့နည္းသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံတကာသို႔ လိမ္လည္ရန္ ဥာဏ္ဆင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေ၀ဖန္ေျပာဆိုၾကသည္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်းရြာအုပ္စု (၆၀) ခန္႔ရွိၿပီး ေက်းရြာေပါင္း (၅၀၀) ခန္႔အနက္ ရြာေပါင္း (၄၉၀) မွာ ရြာလုံးကၽြတ္နီးပါး ေသေက်၊ ပ်က္စီး၊ ေပ်ာက္ဆုံးသြားေၾကာင္း၊ မုန္တုိင္းေၾကာင့္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေသဆုံးသူေပါင္း (၁၉၆,၇၂၀) ဦးရွိေၾကာင္း ၎ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အခ်က္ အလက္မ်ား စုေဆာင္းေနသည့္ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕၀င္တဦးက ေျပာသည္။
သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါစာရင္း၌ ေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ လူဦးေရႏွင့္ မိသားစုလုိက္ ေသဆုံး၊ ေပ်ာက္ဆုံး သူမ်ား မပါ၀င္ေသးေၾကာင္း၊ ၎ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ေထာင္စုမဲ့ ပ်ံက်အလုပ္သမားမ်ားလည္း ရွိသည့္အတြက္ တၿမိဳ႕နယ္လုံး ေသဆုံးသူစုစုေပါင္း (၂) သိန္းေက်ာ္ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း လူေသအေလာင္းမ်ား ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ ရွိေနေသးသည္ဟုလည္း မိမိေဒသ ျပင္စလူသို႔ နာဂစ္မုန္တုိင္းအၿပီး ေမ (၃၁) က သြားေရာက္ခဲ့သည့္ မုန္တိုင္းေဘးမွ လြတ္္ေျမာက္ ခဲ့သူ ကိုဟန္စိုးက ေျပာသည္။
၎က “လပြတၱာနဲ႔ ျပင္စလူကုိ သြားတဲ့ေရလမ္းမွာ ေရ၀ဲေတြရွိတယ္။ အဲဒီ ေရ၀ဲတ၀ဲမွာ လွည့္လည္ ေနတဲ့ အေလာင္းေတြက (၅၀၀) ေက်ာ္ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိး ၀ဲေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ” ဟု ေျပာသည္။
ျပင္စလူၿမိဳ႕နယ္ခြဲ၌ အိမ္ေျခ (၁,၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိသည့္အတြက္ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္၏ ၿမိဳ႕နယ္ခဲြအျဖစ္ ၿပီးခဲ့သည့္ (၂) ႏွစ္ခန္႔က သတ္မွတ္ခံထားရကာ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရအား ေရကန္ႀကီးမ်ားမွ ေသာက္သံုးရေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ေသာက္သံုးေရကန္မ်ားထဲတြင္ လူေသေလာင္းမ်ားႏွင့္ ကၽြဲ၊ ႏြား တိရိစာၦန္အေလာင္းမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည့္အတြက္ ၎ေဒသ၌ ျပန္လည္ေနထုိင္ရန္ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း ျပင္စလူမွ ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
“မေန႔က က်မအစ္ကုိ သြားၾကည့္တာပါ၊ ေရကန္ေတြမွာ အေလာင္း (၅) ေလာင္း ေတြ႕ခဲ့တယ္တဲ့၊ အဲဒီမွာ ျပန္ေနဖုိ႔က ေရျပႆနာ အဓိကပါ” ဟု လပြတၱာ ေလေဘးကယ္ဆယ္ေရးစခန္းက မေထြး ေထြးေမာ္က ေျပာသည္။
လပြတၱာၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ရပ္ကြက္ေပါင္း (၁၀) ခု ရွိၿပီး ေနအိမ္မ်ား အားလံုးပ်က္စီးၾကကာ ယခု
(၁) လျပည့္သည္အထိ အိမ္အနည္းငယ္သာ ျပဳျပင္ရေသးေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာသည္။
စစ္အစုိးရက လူေသ၊ ကၽြဲ၊ ႏြား စသည့္ တိရိစာၦန္မ်ား၏ အေလာင္းမ်ားကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳကာ ကယ္ ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးစီးကာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးမ်ားကုိ စတင္ေနပါၿပီဟု ၎တုိ႔ပုိင္ မီဒီ ယာမ်ားတြင္ ေၾကညာေနသည္။ ။
ေက်ာင္းမ်ား ျပဳျပင္ႏိုင္ျခင္းမရွိဘဲ ေက်ာင္းဖြင့္ (NEJ)
ကြန္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္ စံျပသာယာ အေျခခံမူလတန္းေက်ာင္းနအဖအာဏာပိုင္မ်ား၏ အမိန္႔အရ ေလေဘးသင့္ခံရၿပီး စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ၿပိဳပ်က္ခဲ့သည့္ ကြမ္းၿခံကုန္းႏွင့္ ေဒးဒရဲ ၿမိဳ႕နယ္တုိ႔တြင္ ဇြန္လ (၂) ရက္၌ ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္ သံုးခြေက်းရြာမွ ေက်ာင္းသားမိဘတဦးက “ရြာေက်ာင္းက အမိုးေတြ ေတာ္ေတာ္ ပ်က္စီးသြားတယ္။ ျပန္လည္း မျပင္ရေသးဘူး။ အဲဒါ အာဏာပိုင္ေတြက ဖြင့္ပါ ေျပာေတာ့ ေက်ာင္းဖြင့္တယ္။ ေက်ာင္းေဆာင္ေတြ အားလံုး သံုးမရေတာ့ မနက္၊ ညေန (၂) ပိုင္းခဲြၿပီး သင္မယ္ေျပာတယ္” ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသည္ အျခား ဧရာ၀တီတိုင္းရွိ ေလေဘးသင့္ ေဒသ မ်ားရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကဲ့သုိ႔ ပ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္း၊ အမ်ားစုမွာ လံုး၀ၿပိဳလဲသြားၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ အမိုးလန္သြားသျဖင့္ အမိုးအကာ ပ်က္စီးသြားကာ တိုင္မ်ားသာ က်န္ရစ္ေေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုကဲ့သုိ႔ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ပ်က္စီးေနေသာ္လည္း အာဏာပုိင္မ်ား၏ ေက်ာင္းဖြင့္ရမည္ ဆိုသည့္ ့အမိန္႔အရ အခ်ိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ ရြက္ဖ်င္တဲအတြင္း ေျမႀကီးေပၚ၌ စာသင္ၾကရၿပီး အခ်ိဳ႕ ရြာမ်ားတြင္မူ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားကုိ အမိုးအကာရွိသည့္ အေဆာက္အဦမ်ား၌ အစု လိုက္ခဲြၿပီး သင္ေပးၾကရေၾကာင္း သိရသည္။
ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ထန္းပင္ကုန္းေက်းရြာမွ မိဘတဦးက “ေက်ာင္းကလည္း ပ်က္စီးေနေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက ရြက္ဖ်င္တဲႀကီးကို ထိုးလိုက္တယ္။ ေနာက္ ရန္ကုန္က မွာယူလာတဲ့ စာသင္ခံုေတြ ျဖည့္ၿပီး အျပသေဘာ လုပ္ျပတာမ်ိဳးေတာ့ရွိတယ္” ဟု ေျပာသည္။
စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက အတင္းအက်ပ္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ျပန္ဖြင့္ခိုင္းေနေသာ္လည္း
စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွာ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ၿပီးစီးျခင္းမရိွေသးဘဲ ေလေဘးဒဏ္ခံရသည့္ ေက်ာင္း ဆရာဆရာမမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား၏ ေနထိုင္မႈဘ၀မ်ားမွာလည္း အဆင္ေျပျခင္း မရိွ ေသးေပ။
ေလေဘးဒဏ္ အျပင္းအထန္ ခံခဲ့ရသည့္ ဘုိကေလး၊ လပြတၱာ၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အခ်ဳိ႕တြင္ ေက်ာင္းဖြင့္ရက္ကုိ တလ ေနာက္ဆုတ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။ ။
ေကာ့မႉး၊ ကြမ္းၿခံကုန္း၊ ေဒးဒရဲ ေလေဘးဒုကၡသည္ ရွင္းလင္းေရးလုပ္ (NEJ)
ဒုကၡသည္မ်ား မရိွေတာ့သည့္ ကြမ္းၿခံကုန္းမွ ဒုကၡသည္စခန္းေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကယ္ဆယ္ေရးအဆင့္ၿပီးသည့္ေနာက္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ျပသရန္ လံုထိန္းရဲတပ္ဖဲြ႔ကို အင္အားအလံုးအရင္းသံုး လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။
ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕ ေျမစာရင္းဌာန ၀န္ထမ္းတဦးက “နဂိုက အားကစား၀င္းႀကီးထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာက ေပးတဲ့ ရြက္ဖ်င္တဲေတြ ထိုးၿပီး ဒုကၡသည္ေတြကို ထားတာ ရွိတယ္။ ခုေတာ့ အားလံုးကို ေနရပ္ ျပန္ခိုင္းလိုက္ၿပီ။ ေနာက္ အစိုးရ စာသင္ေက်ာင္းတခ်ိဳ႕မွာ ခိုလႈံေနသူေတြကိုလည္း ျပန္ခိုင္း လိုက္ၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
ေနရပ္ ျပန္သြားရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ၎တုိ႔ရြာ၌ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပ၍ ရန္ကုန္ ဘက္မွ အလႉရွင္္မ်ား အလံုးအရင္းျဖင့္လာသည့္ ေကာ့မႉး၊ ကြမ္းၿခံကုန္း၊ ေဒးဒရဲ ကားလမ္းေပၚသုိ႔ တက္လာၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဒုကၡသည္လူဦးေရမွာ ေန႔စဥ္ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ ရွိေၾကာင္း၊ အလွဴရွင္မ်ားက ၎တို႔ကို သနားသည့္အတြက္ ဆန္ႏွင့္ အျခားပစၥည္းမ်ား လႉဒါန္းေၾကာင္း သိရသည္။
“ခုေတာ့ အဲဒါကို တားဆီးဖို႔အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြဟာ ကားလမ္းတေလွ်ာက္ လံုထိန္းတပ္ရင္း ေတြကို ေန႔ေရာညပါ ခ်ထားတယ္။ ကားလမ္းေပၚ တက္လာတဲ့ အရပ္သားေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး မထင္ရင္ မထင္သလို ႐ုိက္တာေတြ လုပ္ၿပီး ျပန္ေမာင္းခ်တယ္” ဟု အဆုိပါ ေျမစာရင္းဌာန
၀န္ထမ္းက ေျပာသည္။
ကူညီကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းမ်ား ေပးအပ္ခဲ့သူ တဦးကလည္း ကားလမ္းတေလွ်ာက္ လံုထိန္း တပ္ဖဲြ႕မ်ားကို ခ်ထားသည္မွာ ယံုႏိုင္ဖြယ္ရာ မရွိေၾကာင္း၊ ေကာ့မႉးကြမ္းၿခံကုန္းအၾကား ဓာတ္မီး တိုင္ တတိုင္စာ၌ လံုထိန္းတပ္ဖဲြ႕၀င္ (၂) ဦးစီ ေနရာခ်ထားၿပီး ကြမ္းၿခံကုန္း- ေဒးဒရဲလမ္းပိုင္း တြင္မူ ဓာတ္မီးတိုင္ တတိုင္စာ၌ (၅) ေယာက္တဖဲြ႕ ခ်ထားေၾကာင္း ေျပာသည္။
၎က “ (၄) ဖဲြ႕ (၅) ဖဲြ႔ အကြာေလာက္မွာ အဓိက႐ုဏ္းႏွိမ္နင္းေရး ဒိုင္းေတြ တင္ထားတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္လုပ္ လံုထိန္းကားေတြ ရပ္တန္႔ထားတယ္။ တခ်ိဳ႕အဖဲြ႕ေတြက တဲေဆာက္ၿပီး ေနၾကသလို တခ်ိဳ႕အဖဲြ႕ကေတာ့ ပလတ္စတစ္စ မိုးၿပီး ေနေနၾကတယ္။ စုစုေပါင္း လမ္းတ ေလွ်ာက္ အင္အား (၁) ေထာင္ေက်ာ္ ရွိႏိုင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
ယမန္ေန႔ ညဘက္တြင္ ေဒးဒရဲမွ ရန္ကုန္သို႔ ျပန္လာသူ တဦးက ကားလမ္းတေလွ်ာက္၌
ရဲစစ္ေဆးေရးဂိတ္ (၅) ဂိတ္ ခ်ထားၿပီး လံုထိန္းတပ္ဖဲြ႕မ်ားသည္ ညအခ်ိန္၌ ကား (၃-၄) စီး
တစု စုဖဲြ႕၍ လမ္းေဘးတြင္ အလွည့္က် ကင္းေစာင့္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ၀င္ေရာက္ျခင္း ရွိမရွိ စစ္ေဆးေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားအား ကယ္ဆယ္ကူညီေရး ပစၥည္းမ်ားေပးရန္ ေရာက္လာသည့္ ကားမ်ားကိုလည္း လမ္းေဘးတြင္ လႉဒါန္းပါက ျပည္တြင္းျပည္ပ ခရီးသြားမ်ားက ေတြ႕ျမင္သြားၿပီး ႏိုင္ငံဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္းေၾကာင္း၊ ထုိေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာကတဆင့္သာ လႉဒါန္းၾကရန္ ႏႈိးေဆာ္ စာမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေနေၾကာင္း၊ လမ္းတေလွ်ာက္၌လည္း လမ္းေဘးတြင္ ကားရပ္ၿပီး မလႉရန္၊ ကား ေပၚက ပစၥည္းပစ္မခ်ရန္ဆိုသည့္ သတိေပးစာ ဆိုင္းဘုတ္အနီမ်ား ေထာင္ထားေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။
ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား စတင္ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း နအဖက ေၾကညာခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ ယခုကဲ့သုိ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားကို ၎တို႔ ခိုလွႈံရာ စခန္းမ်ားမွ အတင္းအက်ပ္ ေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ ကားလမ္းနံေဘးသုိ႔ ဒုကၡသည္မ်ား တက္မလာႏုိင္ရန္ လံုထိန္း တပ္ဖဲြ႕၀င္မ်ား သံုး၍ ဟန္႔တားျခင္းႏွင့္ အလႉသြားေပးသည့္ ကားမ်ားကိုလည္း ဖမ္းဆီးဒဏ္႐ိုက္ ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။
စစ္အစိုးရကို ေငြေၾကးပံ့ပိုးသည့္ ရွက္ဖြယ္ကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္၊ ကမၻာ့ထိပ္တန္းကုမၸဏီႀကီးမ်ား ေၾကညာခံရ (NEJ)
ကမၻာ့ထိပ္တန္း ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာရွိ ကုမၸဏီေပါင္း (၁၅၄) ခုကို ျမန္မာစစ္အစိုးရအား တိုက္႐ိုက္သုိ႔မဟုတ္ သြယ္၀ိုက္၍ ေငြေၾကးကူညီ ေထာက္ပံ့ေပးေနသည့္ မသန္႔ရွင္းေသာ ရွက္ဖြယ္ကုမၸဏီမ်ားအျဖစ္ ၿဗိတိန္အေျခအစိုက္ ဘားမားကန္ပိန္းယူေကအဖြဲ႔က ယေန႔ေၾကညာသည္။
မသန္႔ရွင္းေသာ ကုမၸဏီမ်ားစာရင္း၌ ဘီဘီစီ ကမၻာတလႊား၊ တိုယိုတာ၊ ရွယ္ဗရြန္၊ ကြမ္တက္စ္၊ တိုတယ္၊ ေဒ၀ူးႏွင့္ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသား ကမ္းလြန္ေရနံေကာ္ပိုေရးရွင္း စသည့္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား
ပါ၀င္သည္။ အဆိုပါစာရင္း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ လုပ္ကိုင္သည့္ ကုမၸဏီ (၃၃) ခုႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္သည့္ ကုမၸဏီ (၃၀) တို႔ ပါ၀င္ ေၾကာင္း ထိုအဖြဲ႕ေၾကညာခ်က္အရ သိရသည္။
ယခုေခတ္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ က်င့္၀တ္သိကၡာရွိရွိ ျပဳမူလုပ္ကိုင္ေနသည္ဟု ေျပာဆိုေနၾက ေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ေျပာဆိုေနမႈသည္ လူၾကားေကာင္းေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ယခုစာရင္းက ေဖာ္ထုတ္ျပသလိုက္သည္ဟု ဘားမားကန္ပိန္းယူေကအရာရွိ Johnny Chatterton က ေျပာသည္။
၎က “က်င့္၀တ္သိကၡာကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ (၅) ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလးေတြ
ကို အဓမၼျပဳက်င့္တဲ့၊ ၿငိ္မ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပတဲ့သူေတြကို ပစ္ခတ္တဲ့၊ မုန္တိုင္းေဘးဒုကၡသည္ေတြကို ေသေအာင္ ပစ္ထားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ကို ေငြေၾကးေထာက္ပ့ံၾကမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံ၏ ဘတ္ဂ်က္ ထက္၀က္ကို စစ္တပ္အတြက္သံုးၿပီး (၁.၄) ရာခိုင္ႏႈန္း ကိုသာ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးအတြက္ သံုးေၾကာင္း၊ ထိုပမာဏသည္ ဆင္းရဲသည့္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သံုးစြဲသည္ထက္ တ၀က္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္းေနေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္အသံုးစရိတ္ကို က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးအသံုးစရိတ္ ႏွစ္ခုေပါင္းထက္ ပိုသံုးသည့္ တခု တည္းေသာ အာရွႏိုင္ငံျဖစ္ေၾကာင္း ဘားမားကန္ပိန္းယူေကက ေထာက္ျပသည္။
မသန္႔ရွင္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ားစာရင္းကို အဆိုပါအဖြဲ႕က ပထမဆံုး စတင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ လြန္ခဲ့ သည့္ (၆) ႏွစ္မွ ယခုအခ်ိန္အထိ ပီဒဗလ်ဴ၊ ႐ိုးစ္ရြဳိက္၊ ဒီအိတ္ခ်္အယ္လ္ အပါအ၀င္ ကုမၸဏီ
(၁၀၀) ေက်ာ္တို႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမႈမ်ား မလုပ္ေတာ့ဘဲ ထြက္ခြာခဲ့သည္။ ။
မသန္႔ရွင္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ား http://www.burmacampaign.org.uk/dirty_list/dirty_list_print.html
HIV ရပ္တန္္႔ေဆးရရိွသည့္ ေ၀ဒနာရွင္ (၃) သန္းခန္႔ ရွိၿပီ (NEJ)
၀င္ေငြနည္းပါးေသာ တိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ အလယ္အလတ္ ၀င္ေငြရရွိသည့္ တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ HIV ျပန္႔ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ကုသမႈ (ART) ကို စုစုေပါင္း လူနာ (၃) သန္းခန္႔ ကုသမႈခံယူႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီမ်ား ပူးတြဲထုတ္ေ၀သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
အဆုိပါေအဂ်င္စီမ်ားမွာ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (WHO)၊ ကုလသမဂၢ HIV/AIDS ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈအစီအစဥ္ (UNAIDS) ႏွင့္ ကုလသမဂၢ ကေလးသူငယ္မ်ား အေရးေပၚ ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (UNICEF) တို႔ျဖစ္သည္။
၂၀၀၇ ခု ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ART ကုသမႈ ခံယူသည့္ ေနာက္တိုးလူနာ (၁) သန္းနီးပါး ရွိလာၿပီး ကုသမႈ ခံယူသူ စုစုေပါင္း (၃) သန္းနီးပါးအထိ ရွိလာသည္။
ေ၀ဒနာရွင္ (၃) သန္းကို ကုသလာႏိုင္ျခင္းမွာ ၂၀၀၅ ခုတြင္ ၀င္ေငြနည္းပါးေသာ တိုင္းျပည္ မ်ားႏွင့္ အလယ္အလတ္၀င္ေငြရရွိေသာ တိုင္းျပည္မ်ားမွ HIV ေ၀ဒနာရွင္ေပါင္း (၃) သန္းကို ေဆးကုသေပးရန္ ရည္မွန္းထားသည့္ အစီအစဥ္အတိုင္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ျခင္း
ျဖစ္သည္။
ေဆး၀ါးေစ်းႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်မႈေၾကာင့္ ေဆး၀ါး၀ယ္ယူသူ ပိုမိုမ်ားျပားျခင္း၊ ART ကုသေပးမႈစနစ္ ေကာင္းမြန္လာ၍ ႏိုင္ငံအလိုက္ ပုိမိုလက္ခံ က်င့္သံုးလာျခင္း၊ HIV ေ၀ဒနာရွင္မ်ားက ART ကုသမႈကို ပိုမိုေတာင္းဆိုလာျခင္း စသည့္အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ART ကုသမႈ ခံယူသည့္ အေရ အတြက္ မ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။
ART ကုသမႈလိုအပ္ေနသည့္ ခန္႔မွန္းဦးေရ (၉.၇) သန္းအနက္ (၃၁) ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ၂၀၀၇ ခု ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ကုသမႈ ခံယူႏိုင္ခဲ့ၿပီး (၆.၇) သန္းမွာ အသက္ကယ္ ေဆး၀ါးမ်ား ရရွိရန္ လိုေန ေသးသည္။
ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိေန ေၾကာင္း၊ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ HIV ကာကြယ္ေရး၊ ကုသမႈျပဳေရးႏွင့္ အေထာက္ကူျပဳေရးဆီသို႔ အမွန္တကယ္ေျခလွမ္း လွမ္းေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ HIV ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ကုသမႈ အားစိုက္ထုတ္ ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာအသုိင္းအ၀န္းက လက္တြဲကူညီ လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း UNAIDS အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ ပီတာ ပီေရာ့က ေျပာသည္။ ။
ဒုကၡသည္မ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ား ဆက္လက္၍ ႏွင္ထုတ္ေန (Mizzima)
နယူးေဒလီ။ ။ ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာဝတီတုိင္းရွိ ဒုကၡသည္ အမ်ားအျပားကို ေနရပ္ေဒသမ်ားသို႔ ျပန္ရန္ ေဒသအာဏာပိုင္မ်ားက ဆက္လက္၍ အတင္းအဓမၼ ႏွင္ထုတ္ေနသည္။
ရန္ကုန္တုိင္း ေတာင္ဒဂံုၿမ့ဳိနယ္ရွိ ၂၆ ရပ္ကြက္ရွိ ေယာက္ေဖာ္စံၿငိမ္ ဆြမ္းေလာင္းဓမၼာ႐ံုရွိ ဒုကၡသည္မ်ားကို လံုေလာက္သည့္ အကူအညီမ်ား ေပးခဲ့ၿပီးၿပီဟု ဆိုကာ ေနရပ္ဌာေနသို႔ ျပန္ၾကရန္ ၿမ့ဳိနယ္ မယကမွ မည္သည့္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈမွ မေပးဘဲ ေျပာင္းခိုင္းခဲ့သည္။
ဓမၼာ႐ံုတြင္ ယခင္က ဒုကၡသည္ ရာခ်ီရွိသည့္အနက္ ယခုအခါ လူဦးေရ ၂ဝ ခန္႔သာ က်န္ရွိၿပီး မနက္ျဖန္ ေနာက္ဆံုးထားကာ ေျပာင္းေရႊ႔ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။
ေဂါပကလူႀကီးတဦးက “မင္းတို႔ကို အစိုးရက လံုေလာက္တဲ့ အကူအညီေတြ၊ အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးၿပီးၿပီ၊ ကိုယ့္ေနရပ္ရြာကို ျပန္ၾကေတာ့၊ ဒီလ ၄ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထား ေရႊ႔ပါ၊ အခုမေျပာင္းၾကရင္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြကိုယ္တိုင္ လာေရႊ႔ခိုင္းလိမ့္မယ္တဲ့” ဟု ျပန္ေျပာျပသည္။
ဓမၼာ႐ံုတြင္ ခိုလႈံခဲ့သည့္ ကာလအတြင္း ကုလသမဂၢ ကေလးသူငယ္မ်ား အေရးေပၚ ရံပံုေငြအဖဲြ႔ (ယူနီဆက္) ႏွင့္ အစိုးရ မဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔မ်ားမွ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးမ်ား အကူအညီရရွိကာ အာဏာပိုင္မ်ားဘက္မွ မည္သည့္ အကူအညီမွ် မေပးခဲ့ဘဲ ယခုလို ေျပာဆို၍ ေျပာင္းခုိင္းျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဒးဒရဲသို႔ ျပန္ရေတာ့မည့္ ဒုကၡသည္တဦးက “က်မမွာ ျပန္စရာ အိမ္မရွိဘူး။ ေျမလည္း အပိုင္မရွိဘူး။ ေျမေတာင္ ငွါးစရာ ပိုက္ဆံလည္း မရွိဘူး။ ဘာမွ မက်န္ေတာ့တဲ့အတြက္ ဘယ္လို ေနထိုင္ရမယ္ ဆိုတာ မစဥ္းစားႏိုင္တာ့ဘူး” ဟု ေျပာသည္။
အလားတူပင္ ဧရာဝတီတုိင္း ဘိုကေလးၿမ့ဳိရွိ အထက ၁ ၊ ၂ ႏွင့္ အလက ၁ ၊ ၂ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ယာယီေနထိုင္ၾကသည့္ ေလေဘး ဒုကၡသည္မ်ားကို္ အာဏာပိုင္မ်ားက ေက်ာင္းမ်ား ျပန္လည္ ဖြင့္ေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ ဟုဆိုကာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေငြက်ပ္ ၂ ေသာင္းႏွင့္ ဆန္ ၅ ျပည္ေပးကာ ေနရပ္သို႔ အတင္းအဓမၼ ျပန္ခိုင္းသည္။
အထက ၁ ေက်ာင္းမွ အေမအိုႀကီးက “ရြာကို အတင္းျပန္ခိုင္းတယ္။ မျပန္ရဲေတာ့ဘူး။ ေလမုန္တိုင္းကို ေၾကာက္တယ္။ လူေတြလည္း အားလံုးနီးပါး ေသကုန္ၿပီ။ အိမ္ယာလည္း မရွိေတာ့ဘူးတဲ့” ဟု ဆိုကာ ေဆြမ်ဳိးနီးစပ္ရွိသည့္ ဘိုကေလးၿမ့ဳိသစ္တြင္ ဆက္လက္ ေနထုိင္သည့္ အေမအိုႏွင့္ အပ်ဳိႀကီး ၂ ဦးကို ကူညီခဲ့သည့္ ေဒသခံတဦးက ေျပာသည္။
ဘိုကေလးၿမ့ဳိနယ္တြင္ ဒုကၡသည္မ်ား ယခင္က ေနထိုင္ၾကသည့္ ေက်ာင္း ၄ ေက်ာင္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို မည္သည့္အကူအညီမွ မေပးဘဲ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ၿပီး၊ အမွတ္ ၄ ရပ္ကြက္ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္သာ လူဦးေရေပါင္း ၇ဝဝ ေက်ာ္ က်န္ရွိေနသည္ဟု ေဒသခံတဦးက ဆိုသည္။
သူက “အရင္က ဘိုကေလးမွာ ဒုကၡသည္ ေသာင္းခ်ီေနေအာင္ ရွိတာ။ အခုေတာ့ ေျဖးေျဖးခ်င္း နည္းသြားၿပီ။ စခန္းေတြမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ ေနရပ္ ျပန္တဲ့လူလည္း ျပန္၊ တျခား ေနလို႔ရမယ့္ ေနရာေတြမွာ လိုက္ခိုတဲ့လူက ခိုေပါ့။ ျပန္ကုန္ၿပီ” ဟု ေျပာသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ား လံုေလာက္မႈ ရွိေနၿပီဟု ဆိုေသာ္လည္း ရန္ကုန္တုိင္း ကြမ္းၿခံကုန္းၿမ့ဳိနယ္ရွိ ကရင္ေက်းရြာမ်ားသို႔ သြားေရာက္သည့္ မရမ္း လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ရာနဲ႔ခ်ီရွိသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ေစတနာရွင္၊ အလွဴရွင္မ်ား အလာကို လမ္းမေပၚထြက္ကာ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။